بررسی و ریشه‌شناسی افعال در کتیبۀ شاپور یکم

این پژوهش به بررسی و ریشه‌شناسی ساختمان فعل در کتیبه‌ها با روش توصیفی–تحلیلی پرداخته و در آن تلاش شده است تا ساختار فعل و صرف و نحو و جایگاه آن در جمله با استناد به کتیبه‌ها شناسایی و بررسی شود. برای جمع‌آوری اطّلاعات، به روش کتابخانه‌ای و با استفاده از فیش‌برداری، به صرف و نحو فعل‌ها پرداخته شده است. برای بررسی بهینۀ ریشه‌شناسی و ترجمۀ صحیح کلمات از سروده‌های آن دوره یعنی دوره باستان استفاده شده تا نکات اساسی مورد نظر به درستی بیان شود. در این سروده‌ها فعل‌ها مشخّص شده و زمان آن مورد بررسی قرار گرفته است. در جمع‌آوری اطّلاعات که عمده‌ترین آن، بررسی و ریشه‌شناسی افعال در کتیبۀ شاپور یکم کعبۀ زردشت می‌باشد، به شباهت‌ها و تفاوت‌های افعال و سیر تحوّل آن از دورۀ باستان به فارسی میانه و پهلوی اشکانی پرداخته می‌شود. در این مقاله افعال در جملات کتیبۀ شاپور یکم در کعبۀ زردشت و صرف و نحو آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. پژوهش نشان می‌دهد که فعل در فارسی باستان در گذر زمان به فارسی میانه دچار تغییراتی شده است. در تحوّل از ایرانی باستان به فارسی میانه و پهلوی اشکانی، دستگاه‌های فعلی نقلی، ماضی و آینده و ماده‌های فعلی آغازی، آرزویی و تشدیدی از میان رفته‌اند. تنها دستگاه فعلی معروف به مضارع تحوّل یافته و عمومیّت پیدا کرده است.

Verb Investigation and Etymology in the Inscription of Shapur 1

In this study, we have investigated etymology of verb structure in inscriptions with a descriptiveanalytical approach in order to study verb structure and grammar and their position in the sentence referring to the inscription. Regarding data collection, we have used library research and have presented grammar of the verbs through taking notes. In order to optimize studying etymology and correct translation of the words, we have adopted ancient eras so as to describe essential points. Verbs are specified and the tenses are analyzed. Studying the verbs and its etymology is the most important in terms of data collection. We have intended to study similarities and differences between verbs and its evolution since ancient era to middleera Persian and Askani Pahlavi in the inscription of Shapur 1 Cube of Zoroaster. In this article, verbs in the inscription of Shapur 1 in Cube of Zoroaster as well as its grammar is addressed. The results show that verb in ancient Persian language through to middle Persian has experienced alterations. During these alterations, from ancient Persian to middle Persian and Askani Pahlavi, perfect present systems, past and future and initiative, wish and intensifications are all disappeared. The only system known as present tense has evolved and gained popularity.