حقایق و رقایق زندگی حضرت یوسف (ع) در مثنوی معنوی

مثنوی مولوی مشحون از آیات قرآنی است که از منظر عارفانه و تاویلی به آن پرداخته شده است. یکی از داستان‌های قرآنی در آن مربوط به زندگی و سیر و سلوک حضرت یوسف (ع) است. یوسف (ع) در مثنوی رمز جمال و تام، مرآت حق و نماد انسان سالکی است که مراحل سلوک را پشت سر گذاشته تا به مرحلۀ نبوت و اتصال تام به حضرت حق نائل ‌شود. این پژوهش به شیوۀ توصیفی تحلیلی به جایگاه حضرت یوسف (ع) در مثنوی و نگاه مولانا به آن حضرت پرداخته است. مولانا به این داستان نگاهی عارفانه داشته و بر این باور است که سیر حضرت یوسف از چاه جسم شروع می‌شود و به‌واسطۀ عنایت حق و با ریسمان لطف الهی از متعلقات جسمانی بیرون می‌آید. زلیخا نماد دنیای پرنقش‌ونگار است که یوسف (ع) با صبر و حیرتی آگاهانه و فعال از دنیا به آخرت و از صورت به معنا راه می یابد و از ماسوای حق منقطع می‌گردد و به سوی مصر کمال و عشق الهی قدم می‌نهد. خواب آن حضرت آغاز وحی و اتصال به عالم مثال و نور است و تعبیر خواب زندانیان عبور از عالم ملک به ملکوت و کشف مثالی یوسف (ع) است.

The facts and secrets of Joseph the majesty in Masnavi Manavi

Abstract Masnavi Manavi indicates Quran verses which has been contemplated from mystic view. One of the Quran stories is about the life and conduct of Joseph the majesty. In Masnavi Manavi, Joseph the majestiy symbolizes a devotee one who is the secrets of glory. He has passed through the mystic processes to achieve the prophecy and holiness. This research is based on a descriptive analytical method to deliberate the position of Joseph, the majesty in Masnavi and the insight of Mowlana to that majesty. Mowlana mystically views this story and he believes that his prophecy starts from the well and he abandons the material belongings by the God’s special attention and affection.  Zalikha symbolizes the majestic life. Joseph is aware of this world. So, he patiently takes the steps to comprehend the real world and steps towards perfection and divine love. The dream of that is the commencement of inspiration and universe of light and the dream interpretation of prisoners passing this universe.