سویه‌های اثرپذیریِ توماس مور شاعر ایرلندی از نظامی گنجوی با تمرکز بر منظومۀ لاله‌رخ و هفت‌پیکر

منظومۀ بلند لاله‌رخ تحت تاثیر ماجرای زندگی یکی از نوادگانِ نورجهان، توسط توماس مور، شاعر و نویسندۀ ایرلندی سروده شد. عصر مور، همچنین زمانه‌ای حساس به لحاظ سیاسی، اجتماعی و تاریخی در ایرلند بوده است. با این‌همه هیچ نشانه‌ و ردی از دورانی که لاله‌رخ در آن سروده شده، در اثر توماس مور دیده نمی‌شود. این در حالی‌ است که شواهد روشن و برجسته‌ای از نشانه‌های شرقی و مخصوصاً تاریخ، اساطیر و ادبیات ایران در اثر مور وجود دارد که در قالب سبک رمانتیسم ارائه شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای تلاش می‌کند به کشف زمینه‌های تاریخی، اجتماعی و ادبی که در اثرپذیری مور از ادبیات کلاسیک ایران نقش داشته، بپردازد. گمان بر این است که شباهت‌ میان دو اثر، حاصل تاثیرپذیریِ توماس مور از سبک داستان‌پردازی نظامی در تلفیق حماسه و شعر غنایی و در بازنمایاندنِ وجوهِ اخلاقی و انتقادی در زمینۀ اشعار بوده است. نتایج به دست آمده در این مطالعه نشان می‌دهد، توماس مور ضمن توجه زیاد به سویه‌های زیباشناسانۀ اثر که متاثر از رمانتیسیسم بوده، برای گریز از خفقان و ممیزی‌های شدید عصر خویش، از بستر تاریخ و ادبیات ایران، برای بازتاب نمادین شرایط سیاسی و اجتماعی زمانۀ خویش در دل روایتی عاشقانه، بهره جسته است.

The Strains of the Influence of Irish Poet Thomas Moore on Nezami GanjaviFocusing on Lalla rookh and the Haft peikar

In the late eighteenth and early nineteenth centuries, a huge wave called the Orientalist movement arose in the wake of Europeans’ extensive trips to Iran and the Orient, one of the major achievements of which was the creation of areas of influence of classical Iranian literature in Western literature. The tall poem Lalleh Rookh was influenced by the Irish poet and writer Thomas Moore, influenced by the story of one of the grandchildren of Norjahan at the time. Moore’s era has also been a politically, socially and historically sensitive time in Ireland. However, no trace of the period in which Tulip has been sung has been seen by Thomas Moore. However, there is clear and eminent evidence of Oriental signs, and in particular Moore’s history, mythology and literature, presented in the style of Romanticism. Using descriptiveanalytic method, this research attempts to discover historical, social and literary contexts that have contributed to Moore’s influence on classical Iranian literature. It seems that translating the texts of Iranian classical literature and moving them to Europe in the aftermath of the Orientalist movement has provided the grounds for this effectiveness. There are clear similarities between the Lallah Rookh and the Haft peikar, which will be addressed in this study. The resemblance between the two works is thought to have been due to the influence of Thomas Moore’s style of Ganjavi storytelling in combining epic and rich poetry and in presenting ethical and critical aspects of poetry. The results of this study show that Thomas Moore, while paying close attention to the aesthetic strains of Romanticism influenced by the oppression of audiences of his time, from the context of Iranian history and literature, to symbolically reflect the political and social conditions of the time. He has taken advantage of it in the heart of a love story.