تحلیل اسطورۀ زال در شاهنامه براساس نظریات یونگ

هدف پژوهش حاضر خوانش دوبارۀ یکی از داستان‌های شاهنامه به عنوان یکی از متون ادبی کهن از دیدگاه کارل گوستاو یونگ(1961-1875) روانشناس و نظریه‌پرداز قرن بیستم است. تحقیقات و یافته‌های او در قلمرو اساطیر، دستمایۀ منتقدان بسیاری برای بررسی آثار ادبی قرار گرفته است. در این پژوهش اسطورۀ زال براساس نظریات یونگ به روش توصیفی تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفته و مفاهیم اساسی اندیشه یونگ مانند: فرآیند فردیت، خود، خودآگاه، ناخودآگاه همچنین کهن الگوهایی نظیر قهرمان، سایه، پرسونا، پیردانا، آنیما، آنیموس و مادر ارزیابی شده و چگونگی تبلور هریک در این داستان به عنوان مسئلۀ اصلی تحقیق مشخص و به موقعیت‌های کهن‌الگویی نظیر تولد دوباره نیز اشاره شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که طبق نظریات یونگ اسطوره‌ها شاید دستخوش تحول و دگرگونی شوند، امّا هرگز از بین نمی‌روند و محتوای آنها به صورت مستمر در شکل‌های گوناگون ظهور می‌یابد. در اسطورۀ زال، سیمرغ بیانگر کهن‌الگوی مادر، سام نمود کهن‌الگوی سایه، که تحول او را به پرسونا شاهد هستیم، رودابه نمود آنیما و زال تبلور کهن‌الگوی قهرمان است که پس از دشواری‌ها و گذر از آزمون‌های فراوان تولدی دوباره می‌یابد و در نیمۀ دوم زندگی‌اش کهن‌الگوی پیر دانا محسوب می‌شود. ضمن آنکه شخصیت زال در چارچوب فرآیند فردیت قابل تاویل است. نتیجه نشان می‌دهد که با استفاده از این شیوۀ تحلیل می‌توان درک بهتری از اسطوره‌ها داشت.

Analysis Myth of zal based on Jung’s theories

The purpose of present research rereading one of the stories in the shahnameh, the ancient literary texts from the perspective of psychologist  and theorist  of  the twentieth  century , carl Gustav Jung(1875 1961) . His research in the realm of mythology motivation for the study of literature  has many critics . In the research myth of zal based on jung’s theories has studied Descriptive – analytical.  Basic concepts of thoughts like: the process of individuation  , self (ego) , unconscious personal , unconscious collective and archetypes like hero, shadow , persona , the wise old man , anima, animus, and mother have rated and manner reflection  one of them has been identified as a major issue of research .Plus the archetypal situation mentioned like rebirth too. The results of this research show that his views the myths may be changed but never waste and their content is constantly emerging in various forms. In myth of zal phoenix represents the archetype of the mother, Sam the archetype of shadow that transform into persona , roodabeh represents the anima and zal the hero that after passing tests  and may difficulties  finds rebirth , and in the second half of his life is archetype of the wise old man. His character is reviewed in the process of individuation. The result shows using this method of analysis , we can better understand  the myths.