>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی تحلیلی و تطبیقی روایت عاشورا در تاریخ طبری و تاریخ بلعمی بر اساس نظریۀ فزون‌متنیت ژنت  
   
نویسنده صافی حامد
منبع پژوهش هاي بين رشته اي ادبي - 1402 - دوره : 5 - شماره : 9 - صفحه:242 -270
چکیده    «تاریخ الامم و الملوک» یا تاریخ الرّسل و الملوک» نام کتابی است که محمّد بن جریر طبری در تاریخ جهان از آغاز خلقت تا پایان سال 302 هجری قمری به رشتۀ تحریر درآورده‌است. از ابوعلی محمّد بلعمی کتابی به دست ما رسیده‌است که با نام «تاریخ‌نامۀ طبری» یا «تاریخ بلعمی» شناخته می‌شود. باور پژوهشگران بر آن است که بلعمی کتاب طبری را به فارسی برگردان کرده و مطالبی از آن کاسته و بخشی‌هایی را نیز برافزوده‌است. در پژوهش حاضر، روایت طبری و بلعمی از رویدادهای روز عاشورای سال 61 هجری قمری، تجزیه، مقایسه و تحلیل شده‌است. این پژوهش با تکیه بر نظریۀ فزون‌متنیّت ژرار ژنت انجام شده‌است. بر اساس این نظریه، همۀ متون از متون پیش از خویش برگرفته شده‌اند. متن آغازین، «پیش‌متن» و متن پسین، «بیش‌متن» نامیده می‌شود. در جریان برگرفتگی بیش‌متن از پیش‌متن، تغییراتی حاصل می‌شود که «گشتار» نام دارد. بر اساس نتایج این پژوهش، روایت بلعمی از روز عاشورا نمی‌تواند ترجمه‌ای از روایت طبری باشد. اعمال انواع گشتار کمّی مهم‌ترین عامل دگرگونی روایت بلعمی نسبت به روایت طبری بوده‌است.
کلیدواژه تاریخ طبری، بلعمی، عاشورا، فزون‌متنیّت، ترجمه
آدرس دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر, دانشکدۀ اقتصاد و مدیریت, گروه دروس عمومی و علوم پایه, ایران
پست الکترونیکی safi@kmsu.ac.ir
 
   analytical and comparative study of ashura narration in tabari history and balami history based on hypertextuality  
   
Authors safi hamed
Abstract    history of nations and kings& or &history of messenger and kings& is the name of a book written by mohammad jarir tabari in the history of the world from the begining of creation to the end of the year 302 ah. we have received a book from abu ali muhammad bal’ami known as the &history of tabari& or &tarikh bal’ami&. scholars believe that balami translated tabari’s book into persian and reduced some of its contents and added parts. in the present study, the narrations of tabari and bal’ami from the events of ashura on the year 61 ah have been analyzed, compared and analyzed. this research is based on hypertextuality. according to this theory, all texts are taken from previous texts. the opening text is called the &hypotext& and the last text is called the &hypertext&. during overwriting, changes are made to the text called &transformation&. according to the results of this study, balami’s narration from the day of ashura can not be a translation of tabari’s narration
Keywords the history of al-tabari ,bal’ami ,ashura ,hypertextuality ,translation.
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved