نمود صورت های مثالی ازلی در «طریقت نامه» عمادالدین فقیه کرمانی

کارل گوستاو یونگ، روانپزشک مشهور سوئیسی، قائل به گونه‌ای دیگر از ضمیر ناخودآگاه است که مبیّن اندیشه‌ها و آرزوهای کام نیافته و هراس فردی نبوده، بلکه مخزن گرایش‌ها و افکاری است که در نزد همه ابناء بشر مشترک هستند. شناخت ضمیر ناخودآگاه که یونگ آن را ناخودآگاه جمعی می‌نامید، از جمله با مطالعه اسطوره‌های ملل مختلف میسر می‌شود که تمایلات و اندیشه‌های فرا فردی بشر را متجلی می‌کنند. یونگ با مطالعه گسترده در نظام‌های اسطوره‌ای در فرهنگ‌های گوناگون، مجموعه‌ای از تصاویر ذهنی جهان‌شمول را تدوین کرد که در مکتب او با نام کهن‌الگو مشخص می‌شوند. تفحص در کهن‌ الگوها نه فقط راهی برای فهم الگوهای عام رفتار بشر، بلکه همچنین شیوه‌ای برای قرائت نقادانه متون ادبی و آثار هنری است. طریقت‌نامه عمادالدین فقیه کرمانی از جمله مثنوی‌های عارفانه قرن هشتم هجری است که از منظر نقد کهن‌ الگویی ارزش پژوهش و مطالعه دارد. در این مقاله قصد داریم صورت‌های مختلف سنخ‌های باستانی (کهن‌ الگوها) را در آن مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم و این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای با هدف شناخت و بررسی کهن‌الگوهای اصلی و فرعی طریقت‌نامه شاعر مذکور صورت گرفته است و در این تحقیق، مشخص گردید که مهم‌ترین کهن‌ الگوهای به کار رفته در مثنوی طریقت نامه، شامل پیر خرد، نقاب، سایه و نوزایی یا تولد مجدد می‌شوند.

the appearance of eternal examples intarighatnameh by emadeddin faqih kermani

the famous swiss psychiatrist carl gustav jung believes in another kind of subconscious mind, which expresses unfulfilled thoughts and aspirations and is not an individual fear, but a repository of tendencies and thoughts that are common to all human beings. understanding the subconscious, which jung calls the collective subconscious, is possible, for example, by studying the myths of different nations that manifest human transcendental tendencies and thoughts. jung extensively studied the mythological systems in various cultures and compiled a collection of universal mental images, which in his school are called archetypes. archaeological examination is not only a way to understand general patterns of human behavior, but also a way to critically read literary texts and works of art. emad al-din faqih kermani’s treatise is one of the mystical masnavi of the eighth century ah, which is worth researching and studying from the point of view of archetypal critique. in this article, we intend to analyze the various forms of ancient types (archetypes) in it and this research has been done by descriptive-analytical method and using library resources with the aim of recognizing and examining the main and secondary archetypes of the poet’s treatise. in this study, it was found that the most important archetypes used in masnavi tarighatnameh include old age, mask, shadow and rebirth or rebirth.