بررسی تطبیقی دو نمایشنامه‌ طوفان امه سه‌زر و چشم در برابر چشم غلامحسین ساعدی با تاکید بر آرای میشل فوکو

مکتب آمریکایی ادبیات تطبیق بستر مناسبی را فراهم کرده است تا بتوان مضامین، دیدگاه‌ها و مفاهیم مستتر در آثار ادبی را فارغ از زبان و جغرافیای آن‌ها مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم. در این پژوهش نمایشنامه چشم در برابر چشم غلامحسین ساعدی و طوفان امه ‌سزر را با استفاده از مکتب آمریکایی و با تاکید بر آرا میشل فوکو مورد تطبیق قرار می‌دهیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های میان آن دو را بررسی می‌کنیم. فوکو در کتاب مراقبت و تنبیه به تشریح مجازات دولت‌ها در عصرهای مختلف پرداخته است. اشخاص قدرتمند با استفاده از دستگاه فکری و مجازات مورد نظرشان اقشار مختلف جامعه را تحت فشار قرار داده و آن‌ها را تنبیه می‌کنند. فوکو لزوما این مجازات را بازدارنده و متناسب با جرمِ مجرم نمی‌داند. همانطور که در این مقاله بررسی خواهد شد، در این نمایشنامه‌های منتخب، پادشاه به عنوان بالاترین منصب قدرت تنها محل تعیین مجازات است. غیاب دستگاه قضایی و جایگاه محاکمه در هر دو نمایشنامه نشان‌دهنده‌ی سلیقه‌ای عمل کردن دستگاه حکومت در منظر نویسندگان این آثار است. در چشم در برابر چشم تنبیه جسمی بیشتر از تنبیه روحی پسندیده می‌شود در حالی‌که در نمایشنامه طوفان بالعکس است. آنطور که فوکو می‌گوید نمایشی بودن مجازات در جهت تثبیت قدرت و ترساندن مردم می‌باشد که در این دو نمایشنامه‌ هم دلایل استفاده از تنبیه با این فرضیه همراستاست.

a comparative analysis of aime cesaire’s the tempest and gholam hossein saedi’s eye for an eye from the perspective of michel foucault

conducting comparative literary studies is one of the essential subjects and approaches in literature nowadays. american school of comparative literature provides a suitable framework for research on themes, opinions, and hidden concepts of works irrespective of their original language. in this article, we compare the play an eye for an eye, by an iranian playwright gholam hossein saedi, and the tempest by a french black writer and poet aime cesaire. this research, by using the american school of comparative literature and by drawing from foucault’s theories, scrutinizes the similarities and differences between these two plays. in discipline and punish: the birth of the prison, foucault explains various governments’ methods of punishment throughout history. people in power, by using their own approved system of thoughts and punishments, put common people of society under pressure, and chastise them. foucault does not necessarily think these punishments are deterrent or adequate to the crime committed by a criminal, yet his/her body is used as a penal and correctional system. it will be examined that in these two cases the kings’ presence as the highest member of power is the only determinant of punishment. the absence of a judiciary system in both plays highlights the fact that much of the government’s actions are baseless and biased. in an eye for an eye, the dominant system prefers corporal punishments whereas in the tempest it privileges the mental/psychological one. foucault believes that dominant institutions sometimes use punishment for its dramatic nature in order to intimidate people. this nature of punishment is represented and noticeable in both of our selected plays.