تحلیل دو شعر از شفیعی کدکنی با رویکرد شعرشناسی شناختی

نظریه شعرشناسی شناختی بر شگردهای زبان‌شناسی شناختی ازجمله استدلال قیاسی و نوع چینش واحدهای زبانی استوار است. براساس الگوی پیشنهادی مارگریت فریمن (2000) هر متن ادبی دارای سه سطح نگاشت ویژگی، رابطه‌ای و نظام است. در سطح اول شباهت میان اشیاء، در سطح دوم روابط میان اشیاء و در سطح سوم الگویی که در روابط مفهومی و ساختاری اثر وجود دارد به عنوان یک کل دلالتمند واکاوی می‌شود. در این پژوهش، با هدف آشنایی با سبکِ شناختی شفیعی‌کدکنی دو شعر ایشان در چارچوب این نظریه مورد بررسی قرار گرفت. پرسش‌های پژوهش عبارتند از: 1 آیا در شعر شفیعی‌کدکنی بین ساختار و محتوا ارتباط معناداری وجود دارد؟ 2 آیا با تکیه بر نگاشت‌های قیاسی می‌توان به ناگفته‌های متن و الگوهای فکری مولف نزدیک شد؟ نتایج این بررسی نشان داد در شعر نخست تصویری که در ذهن مخاطب از انعکاس دو فضای مفهومی متفاوت در متن ساخته می‌شود؛ در بعد ساختاری و زبانی شعر نیز انعکاس یافته است، چرا که در سطور 5 تا 9 به مثابه قلب اثر برخورد با زبان و استفاده از ضمیر، با سایر بخش‌های متن تفاوت دارد. در شعر دوم نیز همین مسئله تکرار می‌شود و چرخش ملال‌آور زندگی مطرح در شعر، در ساختار اثر بازنمایی می‌شود. نگاشت‌های قیاسی نشان دادند که در هر دو شعر؛ برای وصول به جهان آرمانی مانعی وجود دارد که خود راوی‌ست. براساس این نتایج؛ انطباق معنادار ساختار و محتوای شعرها و همینطور کارآمدی راهکارهای نظریه شعرشناسی‌شناختی برای نزدیک شدن به ناگفته‌های متن و الگوهای فکری مولف به اثبات ‌رسید.

Analysis of Two Poems by Shafi’i Kadkani with a Cognitive Poetic Approach

Cognitive poetic theory is based on linguistic techniques such as analogical reasoning and the type of language units. According to Marguerite Freeman’s theory (2000), each text has three levels of attribute, relational and system mapping. In the first level, the similarity between objects is analyzed. In the second level, the relationships between objects are investigated and in the third level, the pattern that exists in the conceptual and structural relationships of the work is explored as a whole. In this study, with the aim of understanding Shafi’i Kadkani’s cognitive style, his two poems were examined in the framework of this theory. Research questions are: 1 Is there a significant relationship between structure and content in Shafi’i Kadkani poetry? 2 Is it possible to approach the unspoken meanings in the text and the author’s thought patterns with analogical mapping? The results of this study showed that in the first poem, the image that is created in the mind of the audience from the reflection of two different conceptual spaces in the text; It is also reflected in the structural and linguistic dimension of poetry, Because in lines 5 to 9 as the heart of the poetry The use of language and pronouns are different from other parts of the text. The same pattern is repeated in the second poem and the boring rotation of life in poetry is represented in the structure of the work. Analogical mappings showed; there is an obstacle to reach the ideal world in both poems who is the narrator herself. Based on these results; Significant consistency of the structure and content of the poems and also The effectiveness of the solutions of poeticcognitive theory to approach the unspoken meanings of text and the author’s thought patterns was proved.