تصحیح و بازشرح بیتی از سعدی با رویکرد تلفیقی (نسخه‌پژوهی و زیبایی‌شناسی شناختی)

مسالۀ پژوهش حاضر، تردید دربارۀ ضبط و نتیجتاً بازتصحیح و شرح بیتی از یکی از غزل‌های سعدی، به کمک میان رشته ای زیبایی شناسی شناختی است. بیت مورد نظر در غالب نسخه‌های چاپی موجود این‌چنین ضبط شده است:بازآ و حلقه بر در رندان شوق زن کاصحاب را دو دیده چو مسمار بر در استپذیرش ضبط «رندان» در این بیت توسط مصححان مختلف باعث شده است که شارحان نیز با ابتنا به آن، شرح‌هایی گوناگون، متناقض و کم‌ارتباط با ساختار متن را ارائه دهند. در این پژوهش با استفاده از شواهد گوناگون اثبات شده است که ضبط صحیح واژۀ مذکور در این بیت «زندان» است و نه «رندان»: اولاً با بررسی نسخ خطی واضح است که این واژه در قدیمی‌ترین نسخۀ خطی دیوان سعدی متعلق به زمان حیات شاعر، «زندان» ثبت شده است. ثانیاً از حیث زیبایی‌شناسی شناختی، واضح است که بیت حاضر بر پایۀ طرح‌وارۀ تصویری حجمی و استعارۀ مفهومی «شوق، زندان است» تصویرسازی شده است.

Correction and re-description of a bit of Sa’di with an integrated approach (version research and cognitive aesthetics)

The present paper deals with the review of the novel Jaye Khaliye Soluch (2006) of Daultabadi (1940) within the framework of the Theory of Stigma of Erving Goffman propounded in the Reconstruction of the Lost Identity (1963). In the light of the theory of Goffman, one is tended to discuss the relations of men in their daily life. The novel Jaye Khaliye Soluch narrates the story of a rural woman named “Morgan” in a remote village called “Zeminj”. She tries to protect her family after the sudden disappearance of her husband “Soluch”. In the process, she and her children bear several types of oppressions physical, sexual, psychological and emotional, and brunts of indignity, sedition and disloyalty. The present paper , on the basis of the analytical, psychological theory , responds to the fundamental question that which element of the Theory of Stigma of Goffman is more applicable to the novel Jaye Khaliye Soluch ? On the basis of the result of the research , the most prominent Stigma, in the novel Jaye Khaliye Soluch, appears in terms of nonidentity , insecurity and hardship, stigma of noncredibility , feeling of adversity and ignominy and the impulse to avenge, harboring malice which torment Morgan more than anything else. Morgan is a woman oppressed and tormented who is under the tight grip of destiny. Daultabadi unfolds the story of Morgan which has found way in a blind alley and she is feeling the crisis of identity and tormention. She , with the passage of time and unable to realize the goal of life, yields to dejection , anxiety and depression in life and Daultabadi portrays more the blind alley of life into which Morgan has entered into his novel and he describes it at length.