تحلیل چهار ترجمه انگلیسی از گزیده اشعار بوستان سعدی با استفاده از نظریه کتفورد

هدف این پژوهش بررسی تطبیقی چهار ترجمه فارسی به انگلیسی گزیده اشعار بوستان سعدی، شاعر و نویسنده نامدار ایرانی، که توسط کلارک (1879)، دیوی (1882)، ادواردز (1911)، و ویکنز (1984) انجام شدهاند، با استفاده از نظریه کتفورد (1965) است. پنج شعر از بوستان سعدی توسط پژوهشگران به صورت تصادفی انتخاب و هر مصرع پس از بررسی، در دسته‌بندی مشخص شده توسط کتفورد (1965)‌، یعنی تغییر صوری در سطح واژگانی، تغییر مقوله‌های دستوری، تغییر واحد، تغییر ساختار، و تغییر درون‌زبانی قرار گرفت. برخی از مصرع ها در بیش از یک دسته‌بندی قرار گرفتند چرا که بیش از یک تغییر در آن‌ها رخ داده بود. یافته‌ها نشان داد که تغییر ساختار بیشترین کاربرد را در ترجمه هر چهار مترجم داشته است، و پس از آن، تغییر صوری در سطح واژگانی و تغییر به واحدی بزرگتر، به ترتیب بیشترین بسامد و کاربرد را داشتند. علاوه بر این، یافته های این پژوهش بیانگر این موضوع بود که هر چهار مترجم رویکرد مشابهی را در رابطه با این تغییرها در ترجمه اشعار انتخابی اتخاذ کرده اند. همچنین براساس نتایج بررسی، می‌توان اینگونه استدلال کرد که تغییر ساختار و تغییر صوری در سطح واژگانی، عمدتاً در ترجمه های مورد مطالعه اجتناب‌ناپذیر بوده اند.

Investigating Four English Translations of Selected Poems from the Bustan of Saadi Using Catford’s theory of Shifts

Using Catford’s shifts (1965), this study is an attempt to investigate four English translations by Clarke (1879), Davie (1882), Edwards (1911) and Wickens (1984) of selected poems from the Bustan of Saadi, the eminent Persian poet and writer. Five poems were randomly selected from the Bustan. Every line of the selected poems was investigated by the raters and placed in the related shift type specified by Catford (1965), namely level shift and category shift which in turn includes class shift, unit shift, structural shift, and intrasystem shift. Some lines were placed under more than one shift type as more than one change could be identified in them. The results revealed that the structural shift was the most frequently used shift by the four translators of the poems in the Bustan. Level shift followed by unit shift were the next most frequently used shifts. It was found that the four translators had a somewhat similar trend in terms of using shifts towards translating the selected poems of the Bustan of Saadi. Also, it can be concluded that structural and level shifts were inevitable in some places during the translation process.