بررسی تطبیقی نقش گرگ در اسطوره‌های ملل و اسطوره‌های ایرانی

گرگ از قدیمترین روزگاران در بیشتر اقلیم‌های جهان با بسیاری از اقوام زیسته و در اساطیرآنها جنبه‌های نمادین گسترده‌ای یافته است. گرگ همزاد انسان از بدو آفرینش و همراه او در جهان پس از مرگ است. گرگ؛ نیای باستانی، پرورش‌دهنده، هدایت‌کننده و راهنماست و توان بارورسازی، حمایت و محافظت دارد و در نقش توتم نیز ظاهر شده است. این نقش‌های گرگ را در بین اقوام شرق و غرب سرزمین ایران، به ویژه در بین رومیان، ترکان و مغولان به صورت بارز و برجسته‌ای می‌توان دید، اما در فرهنگ ایرانی چنین خویشکاریهایی را یا هرگز نداشته یا فروگذاشته است. برجسته‌ترین نقش گرگ را در متون حماسی فارسی و در پیوند با تورانیان (ترکان) می‌توان دید. در این پژوهش به روش کتابخانه‌ای نقش گرگ در اساطیر و به روش تطبیقی در فرهنگ ملل (به ویژه رومیان، ترکان و مغولان) و ایران بررسی خواهد شد. در این پژوهش در حوزه مطالعات میان رشته‌ای اسطوره شناسی و ادبیات و در پی یافتن پاسخ این پرسش‌هاست: خویشکاری‌های گرگ در اساطیر سایر را کدام موجودات اسطوره‌ای در فرهنگ ایرانی دارند؟ به عبارت دیگر جانشین گرگ در اساطیر ایران کدام موجود است؟ بر طبق این پژوهش، تنها پاره‌ای از نقش‌های گرگ را در اسطوره‌های ایرانی می‌توان دید. در حالی که هیچ موجودی چنین نقش‌های جامع و گسترده‌ای ندارد، بخش عمده‌ای از این نقش‌ها را سیمرغ ایفا می‌کند. البته همتاانگاری سیمرغ و شاهین (وارغن)، این حضور را پررنگ‌تر جلوه می‌دهد. بخش دیگر خویشکاری‌های گرگ در اسطوره‌های سایر ملل را شیر و بهرام در اساطیر ایرانی بر عهده دارند.

A comparative study of the role of wolves in the mythology of nations and Persian myths

Wolf is an animal who is found in many parts of the world and it has always attracted human attention to itself for its compatibility with different climates and its unique features in lifestyle and hunting; and it has entered the myths of various tribes. In the myths of many peoples of eastern and western, especially among the Romans, Turks, and Mongols, the wolf has similar functions such as the ancient ancestor, breeding, guiding, fertility, support and protection, etc… and is worshiped as a Totem. But in Iranian mythology, there are no such acts, and very limited tasks are assigned to the wolf. In Persian epic texts, Turanians are often associated with wolves. This comparative study seeks to find the answer to the question of what wolves do in the myths of other nations, and which creatures have these acts in Iranian mythology.  According to this study most of these works in Persian mythology are doing by Simurgh; although the similarity between Simurgh and Falcon (Varghan) makes this presence more prominent. Another function that the wolf has in the myths of other nations, it has been seen in lion and Bahram of Persian mythology.