بررسی و تحلیل ساختار و محتوای اشعار کتاب های فارسی دوره دبستان

توجه به ساختار و محتوای کتاب های درسی با توجه به ویژگی های روان شناختی و رشد کودک از اهمیت زیادی برخوردار است. اشعار مربوط به حوزه کودک باید متناسب با ویژگی های روان شناختی آن ها باشد و محتوای شعر نیز با ساحت اندیشه و فضای فکری کودک هماهنگ باشد. هدف این پژوهش بررسی ساختار و محتوای اشعار کتاب های فارسی دوره ابتدایی است. بررسی محتوای اشعار، قالب، وزن، جنسیت و دوره شاعر (کلاسیک یا معاصر) از مهم ترین مولفه های این پژوهش است. روش تحقیق به صورت توصیف و تحلیل متون درسی و روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه ای است. نتایج پژوهش نشان داد که در انتخاب اشعار، قالب، وزن و جنسیت شاعران متناسب با دوره های شش گانه دبستان و ویژگی های رشد کودک دقت و توجه چندانی نشده است. موضوعات اغلب در دوره های دبستان تکرار شده اند. قالب چهارپاره بیشترین کاربرد را در اشعار مورد نظر داشته است. هر چه به سال های اخر دبستان نزدیک می شویم، از قالب های تازه و نو نیمایی کمتر استفاده می شود. با توجه به رشد ذهنی کودک و افزایش دایره واژگانی او در دوره اخر دبستان (پنجم و ششم) می توان از قالب های نیمایی و ترانه بیشتر استفاده کرد. بیشترین استفاده از شاعران معاصر در دوره اول ابتدایی یعنی پایه اول تا سوم است و هر چه به پایان دوره نزدیک می شویم از تعداد شاعران معاصر کاسته می شود. کودکان سال های آخر دبستان توانایی خوانش و درک مطالب و محتوای متون کهن را دارند.

A Study and Analysis of the Structure and Content of Persian Poems of Elementary Books

Attention to the structure and content of textbooks is very important given the psychological and developmental characteristics of the child. Poems related to the child’s domain should be in line with their psychological characteristics and the content of the poem should be consistent with the child’s thinking and intellectual environment. The purpose of this study is to investigate the structure and content of Persian poetry books in elementary school. Investigating the content of poems, templates, weight, gender, and poetry (classical or contemporary) are the most important components of this research. The research method is descriptive and analysis of textbooks and method of gathering information, documents and libraries. The results showed that the poets, templates, weight and gender of the poets in accordance with the sixth grade of the elementary school and the characteristics of the child’s development were not paid much attention. Topics are often repeated in elementary school. The foursided format was the most used in the poems. As we get closer to the final years of elementary school, new and modern forms are used less frequently. Due to the child’s mental development and increasing vocabulary at the end of elementary school (fifth and sixth grade), more nymaii and song formats can be used. The most common use of contemporary poets in the first elementary period is the first to the third grade, and the number of contemporary poet’s decreases as we approach the end of the period.