شخصیت پردازی در نمایشنامه پلکان: با نگاهی به گواه‌نمایی

گواه‌نمایی بر نحوه‌ی دستیابی گوینده به منبع اطلاع و شیوه‌ی انتقال آن به شنونده متمرکز است. جملات در زبان‌هایی که دارای مقوله‌ی گواه‌نمایی هستند،‌ نشانگری دارند که از طریق آن شنونده در‌می‌یابد که آیا گوینده خود شاهد آن فعل بوده است،‌ از کسی شنیده است، آن را استنباط کرده است و یا اینکه آن را حدس زده است. با اینکه زبان فارسی فاقد مقوله گواه‌نمایی است ولی گوینده از راهکارهایی خاص همچون وجه فعلی، افعال حسی و شناختی، نقل قول و مجهول، سوگند و ضمایر برای بیان گواهنمایی درجهت تاثیرگذاری بیشتر بر مخاطب استفاده می‌کند. مقالۀ حاضر در‌پی بررسی ارتباطِ راهکارهای گواه‌نمایی با شخصیتپردازی در نمایشنامۀ پلکان اثر اکبر رادی است تا از این رهگذر به پرسش‌های الف) نویسنده در شخصیت‌پردازی از کدام راهکار جهت گواه‌نمایی برای خواننده استفاده می‌کند؟ ب) شخصیت‌های نمایشنامه در ارتباط با هم از چه راهکارِ گواه‌نمایی بیشتراستفاده می‌کنند؟، پاسخ دهد. برای پاسخ به این پرسش‌ها همۀ دیالوگ‌هایی که در آن نویسنده، شخصیت را برای مخاطب ترسیم می‌کند و یا شخصیت‌ها در گفتگو باهم شخصیت‌ خود را آشکار می‌سازند، بررسی شدند و بر اساس یافته‌های پژوهش مشخص شد که هم نویسنده و هم شخصیت‌های نمایش بیشتر از گواه‌نمایی مستقیم در شخصیت‌پردازی استفاده می‌کنند.

Evidentiality and Characterization in Pellekan by Akbar Radi

Evidentiality concerns with how the speaker achieved the information and the way it was conveyed to the addressee. The languages which have evidentiality have an indication through which the hearer understands that whether the speaker has seen the act himself, heard it from someone, inferred or just assumed it. Even though Persian does not have evidentiality but it has some evidentiality strategies such as mood, perception verbs, quotations and passives, oaths and pronouns. The present study aims at investigating the relation between evidentiality and characterization in Pellekan, a play by Akbar Radi, so as to answer A) what evidentiality strategy dose the author use in characterization and B) what evidentiality strategy do the characters use in interaction with one another? In order to answer these questions, the dialogues in which the author informs his readers about a character and those in which the characters show their own charcaters in conversation have been investigated and based on the findings it was clarified that direct evidentiality was of greater use by both the author as well as the characters.