بازآفرینی و بازخوانی شخصیت‌های تاریخی در شعر نازک الملائکه و طاهره صفارزاده

حوادث و شخصیت‌های تاریخی یکی از پربارترین منابع الهام بخش هنر معاصر است. در این میان، نگاه شعر معاصر به واسطه‌ی پیوند محکمی که با تجربه‌ی بشری دارد، به تاریخ حوادث و شخصیتهای تاریخی دگرگون گشته است. شاعران معاصر با پشت سر گذاشتن دوره اشعار مناسبتی، به مرحله‌ی نوین بازخوانی و بازآفرینی تاریخ وارد شده‌اند. از سویی، با توجه به جهانی شدن تجربه شعری، می‌توان رویکرد‌های مشابهی را در میان ادبیات ملل گوناگون مشاهده نمود. بازخوانی و بازآفرینی میراث تاریخی یکی از همین‌رویکردها است که در شعر معاصر عربی و فارسی به وجود آمده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی‌تحلیلی و با رویکرد میان‌رشته‌ای به تحلیل شخصیتهای تاریخی به کاررفته در اشعار دو شاعر معاصر فارسی و عربی یعنی نازک الملائکه و طاهره صفارزاده پرداخته است. در این پژوهش طبق دو مرحله‌ی فراخوانی شخصیت، یعنی مرحله‌ی بازخوانی و بازآفرینی که به عنوان روش تعامل شاعران با شخصیت میراثی شناخته می‌شود، اشعار این دو شاعر دسته‌بندی شده، ملیت شخصیت‌ها و بسامد آن مشخص گردیده و هر یک از آن‌ها مورد تحلیل قرار گرفته است. همچنین در مرحله‌ی دوم شیوه‌ی به کارگیری شخصیت یعنی بازآفرینی، عامل به کارگیری، هدف و نیز موضع شاعر در کاربرد شخصیت نیز معین می‌گردد. یافته‌های این پژوهش نشان دهنده‌ی این است که هر دو شاعر از شخصیت‌های تاریخی در شعر خود بهره‌برد‌ه‌اند و شخصیت‌هایشان در دو مرحله‌یمذکور به کار رفته است. با این تفاوت که تعداد بازآفرینی و بازخوانی شخصیت‌های تاریخی در شعر صفارزاده بیشتر از نازک الملائکه است.

Recreation and Rereading of Historic Characters in Nazik AlMalaika and Tahereh Saffarzadeh Poem

Historic events and characters are one of the most productive sources of art and contemporary inspiration. Since contemporary poetry has a strong relationship with human experience, its perspective towards historic events and characters has been changed. Contemporary poets have been entered into a modern stage of recreation and rereading, by passing the occasion poem period. According to the globalization of poetic experience, similar approaches among different nation can be seen. Rereadingand recreation are historical heritage of these approaches that have been created in Arabic and Persian contemporary poems. This study based on descriptiveanalytical method, tries to analyze historiccharactersin poetry of in Nazik AlMalaika and Tahereh Saffarzadeh. In this study, the poems of these poets have been classified based on two stages of character recall, recreation and rereadingwhich are considered as poems interaction with character heritage. Also based on these stages, character’s nation and their frequency have been determined and each of them has been analyzed. Also, in the second stage of applying character, recreation, employment factor, goal and poem’s topic have been determined. Results show that both poems have applied historiccharacters in their poetry and have used them in the abovementioned stages. The only difference is that Tahereh Saffarzadeh has used these factors more than Nazik AlMalaika.