>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی تطبیقی مکانیسم‏ های دفاعی در شعر ابوالعلاء معری و شوریده شیرازی  
   
نویسنده حبیبی علی اصغر ,اصغری رضا
منبع پژوهش هاي بين رشته اي ادبي - 1398 - دوره : 1 - شماره : 2 - صفحه:45 -73
چکیده    نقد روان شناختی یکی از حوزه های جدید نقد ادبی به شمار می رود که ناقد در آن با تکیه بر اصول و مبانی روان‌شناسی، محرّک‌ها و هیجانات روحی و عوامل موثر بر آفرینش یک اثر ادبی را مورد بررسی قرار می دهند و با بیان جریان باطنی و احوال درونی شاعر، تاثیری را که محیط، جامعه و سنن در تکوین این جریان ها داشته اند مورد مطالعه قرار می دهد؛ چراکه روان آدمی ابزارهایی را برای کاهش اضطراب و دفاع از خود در اختیار دارد که به آن مکانیسم های دفاعی گفته می شود. فروید در سده بیستم میلادی، آغازگر و پرچم‌دار روان‌شناسی علمی بود. شناخته‌شده‌ترین دسته بندی فروید از ساختار اجزای روان آدمی، الگوی نهاد، خود و فراخود است. ابوالعلاء معری (937-1057م) و شوریده شیرازی (1857-1927م) دو شاعر نابینای عرب و ایرانی هستند که در کودکی و پس از تجربه بینایی محدود، حس دیداری خود را از دست‌داده اند، اما با وجود این توانسته اند پا به عرصه ادبیات نهاده و آثاری را بر جای بگذارند. پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکردی توصیفی–تحلیلی و بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، به بررسی مکانیسم های دفاعی در شخصیت ابوالعلاء معری و شوریده شیرازی از خلال سقط الزند معری و دیوان شوریده بپردازد. نتایج این جستار حاکی از آن است که نابینایی دو شاعر منجر به یاسی آشکار در درون آنها شده و اشعارشان بیانگر میل آنها به زیبایی و دیدار است و برای کاهش اضطرابی که در پی نابینایی در آنان به وجود آمده، از مکانیسم های دفاعیروانی چون: جبران، باطل سازی، جابجایی، تحقیر دیگران و ... استفاده کرده اند.
کلیدواژه نهاد، فراخود، مکانیسم‌های دفاعیروانی، سقط الزند معری، دیوان شوریده شیرازی
آدرس دانشگاه زابل, دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی, گروه زبان و ادبیات عربی, ایران, دانشگاه زابل, دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی, گروه زبان و ادبیات عربی, ایران
پست الکترونیکی reza.asghari71@gmail.com
 
   A comparative study of poet character psychology in Seqt Alzan of Abulala Ma’arri and Shuride Shirazi Court  
   
Authors حبیبی علی اصغر
Abstract    Psychological review is one of the new areas of literary criticism where a critic studies spiritual motivations and emotions and factors that affect the creation of a literary work relying on psychology fundamentals and studies the effect of environment, society and traditions on development of these currents through expressing the poet’s internal affairs. Freud was the initiator and pioneer of psychological criticism in twentieth century. Freud’s famous analysis was about mind structure and works, body pattern, ego and superego. Abulala Ma’arri (9371057) and Shuride Shirazi (18571927) were two blind Arab and Iranian poets who lost their vision during child period but they could offer literature and works. The present study conducts comparative study on poet character psychology in Seqt Alzan of Abulala Ma’arri and Shuride Shirazi Court with analytic descriptive approach. The results of this study suggest that poets’ blindness leads to evident disappointment within them and their poems express their desire to beauty and visit and use defense psychological mechanisms such as compensation, revocation, displacement, humiliation in order to reduce the anxiety arisen from their blindness.
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved