مطالعۀ تطبیقی تجلی نمادین سرو در ادبیات و نگارگری ایرانی

سرو عنصری پرکاربرد و مشترک در ادبیات و هنر نگارگری است. مسئلۀ اصلی تحقیق آن است که چگونه می‌توان میان عنصر سرو در ادبیات و نگارگری رابطه‌ای یافت که آن را توضیح دهد. بنابراین هدف اصلی تحقیق دستیابی به رابطۀ معنایی و نشانه‌ای بین عنصر سرو در ادبیات و نگارگری بوده است و مبتنی بر این سوالات است که چه رابطه‌ای میان عنصر سرو در ادبیات و نگارگری وجود دارد و حاوی چه مفاهیمی است؟ بر این اساس در تحقیق حاضر عنصر سرو در نگاره‌‌های ایرانی و ادبیات با روش نشانه‌شناسی بینامتنی مورد بررسی قرار گرفته است. بینامتنیت اصطلاحی مبتنی بر آرای کریستوا و ژنت است. ژنت بیش‌متنیت را نوعی بینامتنیت و شامل همانگونگی و دگرگونگی معرفی می‌کند. برای دستیابی به اهداف تحقیق، نخست نگاره‌های متعلق به مکاتب مختلف و اشعار مورد بررسی قرار گرفته و از میان آنها نگاره‌های حاوی نقش‌ سرو و همچنین اشعار شامل سرو و همنشینانش، با نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب شده‌اند و تا زمانی که اشباع نظری حاصل شود نمونه‌گیری ادامه یافته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که رابطۀ بینامتنیت میان نماد سرو در اشعار و نگارگری‌ها وجود دارد و رابطۀ بینامتنی بیش متنیت همانگونگی و بیش‌متنیت دگرگونگی افزایش و جانشینی نیز مشاهده می‌شود.