بررسی تاثیرتفکرات شیعی درکاربست نقش اژدها در آثار هنری ایران

آموزه‌های قرآنی و روایات و احادیث آل‌الله، که شامل خلقت جهان هستی و موجودات، یگانگی‌خدا، اعتقاد به بهشت و دوزخ و برشماری صفات نکوهیده است، مبانی تفکر هنرمند شیعی را تشکیل می‌دهد. اژدها، که هم در آیات قرآن دیده می‌شود و هم در کلام آل الله، بیشتردر چهرۀ موجودی دوزخی ظاهر می‌شود. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر تفکرات شیعی برخلق آثار هنری ایران با نقش اژدهاست. در واقع بررسی این موارد همه در جهت پاسخگویی به این سوال است که چرا هنرمند ایرانی این پندارنگارۀ شر را در آثار هنری خود حتی در بناهای مذهبی و آرامگاه به کاربرد‌ه ‌است. این پژوهش، که مبتنی بر روش مطالعۀ توصیفیتحلیلی است و داده‌های آن از مطالعات کتابخانه‌ای و پژوهش‌های میدانی حاصل شده‌است، نشان می‌دهد که هنرمند ایرانی منبع الهام روشنی بر اساس قرآن و روایات آل‌الله برای ترسیم اژدها داشته است. هنر اسلامی و خاصه هنرشیعی تمام باورها و معتقدات مذهبی است که در جان و زبان هنرمند جاری است و بروز و ظهور آن خلق اثری می‌شود که گواه همین مدعاست. از آن روی که هنرمند ایرانی متعهد به اصول مذهبی هنر خود را عرصه‌ای برای بازگو کردن باورهای خود می‌داند، این اندیشه‌های دینی را در آن مجسم می‌کند. هنرمند نیز آگاه به مفهوم خیر و شر است، هرچند هنرمند مفاهیم دیگری را که خاص فرهنگ، اساطیر و عرفان ایرانی است به جهت ایرانی بودنش نیز بیان می‌کند.

The Influence of Shia Ideology in Using Dragon Figure in Iranian Arts

The teachings of AlQuran and hadiths and sayings of Allah, including the creation of the universe and the creatures, Ygangykhda, resurrection, heaven and hell, the number of characters is reprehensible constitute the foundations of Shi'a thinking Artist.Dragon is an infernal creature in Islamic beliefs. In Islamic narratives, the meaning of the concept of dragon is animosity along with filth and evils. Iranian artist who is committed to religious principles, aesthetic criteria aside, considers his art as an arena for stating his beliefs and imagines these religious ideologies. In this research, we will study Islamic resources (Quran Verses and Prophet Narratives) for imaging dragon and religious monuments in which the figure of dragon exists. In fact, we study these cases to answer this question: why Iranian artist have used dragon. Is it a cultural borrowing and the artist have not considered his beliefs? Why this evil figure exists in religious monuments? This article, which is based on descriptive – analytic study, shows that Iranian artist had a bright and evident source for imaging dragon and used it in service of his religion. The artist is also aware of the meaning of Good and Evil and that is why he has used dragon to show eternal battle between Good and Evil. Of course it should be mentioned that artist maintain other concepts which are specific to culture, mythology and mysticism of Iran.