تحلیل ساختاری رقم در قرآن‌های ثبت‌شده موزه ملی قرآن

ارزش کتابت در میان مسلمانان و به‌خصوص نگارش قرآن به‌عنوان کلام وحی در جهان اسلام به حدی از اعتبار برخوردار است که گستره وسیعی از هنرها و هنرمندان حوزه کتاب‌آرایی را به نیت قرب الهی به خود وابسته کرده است. پرداختن به این مهم و رخصت دخول در این وادی مقدس، شایستگی، شان و منزلتی می‌خواهد که به آسانی به دست نیامده و تنها به مهارت در اجرا منتهی نمی‌شود. در طول تاریخ اسلام عرفا، حکما و هنرمندان اندکی به کسب چنین شایستگی مفتخر گردیده‌اند و عده معدودی از آن‌ها جریت ثبت نام خود را به‌عنوان رقم داشته‌اند. بررسی این مرقومات اطلاعات ذی‌قیمت و مهمی را از نظر نام و نشان کاتب و همچنین شناخت سبک‌های متفاوت نُسَخ قرآنی در ادوار مختلف در اختیار پژوهشگران گذاشته است و در حکم شناسنامه این کتاب‌های آسمانی است.به همین دلیل، مشاهده‌ و مطالعه قرآن‌های ثبت ملی در موزه قرآن انگیزه اصلی و هدف این پژوهش بنیادی قرار گرفت و تعداد شش نمونه از این قرآن‌ها که دارای رقم بود انتخاب گردید. در انتها با رویکردی تحلیلی توصیفی رقم‌های مورد نظر بررسی شد. مهم‌ترین نتیجه قابل ذکر این است که تقیه و تعهد اخلاقی در کاتبان قرآنی، که متاثر از آیین‌های دینی و آداب معنوی بوده‌است، هنرمند را ملزم به رعایت تواضع و فروتنی برای نگارش نام خود در کنار نثر معظم قرآن گردانده است که این شیوه رقم‌نگاری کمتر در کتابت نُسَخ غیرقرآنی مشاهده می‌شود.