بررسیِ مضامین «رویارویی مقدسین» و «بشارت» در معراج‌نامه تیموری و آثار فرا آنجلیکو

نگاره اول و چهارمِ نسخه خطیِ معراج‌نامه تیموری (مطابق با 37‌ـ‌1436م)، به‌ترتیب به بازنماییِ مضامین بشارت به حضرت محمد(ص) و رویارویی و نماز پیامبران الهی در مسجدالاقصی پرداخته است. از مهم‌ترین مضامین مورد توجه فرا آنجلیکو (1455‌ـ‌1400م)، نقاش راهبِ مسیحیِ رنسانس اولیه، نیز بشارت به حضرت مریم(س)، و گفت‌وگوی مقدس قدیسین است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و با مطالعات کتابخانه‌ای به بررسیِ ساختارگرایانه این آثار درون‌مضمونی و برون‌ـ‌بینامذهبی خواهد پرداخت که تقریباً در یک بازه زمانیِ مشترک تصویر شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که این هماهنگی‌های‌ِ تصویری که از مضمون‌ها و اعتقادات تقریباً مشابه در دو فرهنگ دینیِ اسلامی و مسیحی نشیت گرفته است اگرچه می‌تواند تاثیرپذیریِ مستقیم و یا غیرمستقیم هنرمندان مسلمان این نسخه خطی را از نقاشانِ رنسانس اولیه محتمل بخشد اما بیش از آن حاصلِ تفکر بصریِ همانندِ پدیدآورندگان آن‌ها در بازنماییِ مضمون‌های مذهبیِ مشابه است. هندسه پنهان این نگاره‌های معراج‌نامه تیموری نیز نمایانگرِ حرکت هم‌زمان، خودآگاه یا ناخودآگاهِ پدیدآورنده آن با دانش تصویری ایتالیای رنسانس آغازین و در عین حال تلاش ثمربخش‌ در جهت حفظ سنت‌های تصویری نگارگری ایرانی‌ـ‌اسلامی است.