تعامل ساختار و سبک در شکسته نویسی شفیعا، درویش و گلستانه

در این مقاله کوشش شده به تعامل ساختار و سبک در شکسته نویسی های میرزا شفیع حسینی(شفیعا) ، درویش عبدالمجید طالقانی و سید علی اکبر گلستانه به منظور شناخت ارزش های هنرمندانه شکسته نویسی در آثار این هنرمندان طراز اول پرداخته شود. در روند انجام مقاله منابع بسیاری مورد مطالعه قرار گرفته و ارزیابی پایایی و روایی به دو روش هم خوانی داخلی بین موارد مشترک در منابع مطالعه شده و روش مقایسه معیارهای حاکم بر ساختار وسبک در خوشنویسی خط شکسته نستعلیق، یعنی اصول شناسی و سبک شناسی در نمونه آثار شاخص این خوشنویسان بکار گرفته شده است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده بصورت کیفی است . نتایج حاصل از داده های این مقاله نشان می دهد که گرچه دردوران پیدایش سبک های شکسته نویسی گرایش به ویژگی های اصول شناسانه همچنان اصل اساسی بشمار می آمده است اما در آثار خوشنویسان مورد مطالعه این مقاله ، نمادهایی جدید و گویای حس زیبا شناسانه بچشم می خورد که گستره آن در مرحله بروز سبک های شکسته نویسی کاملا چشمگیر بوده و با وجود شکل گیری ساختار اصلی این خط، پالایشی دگر باره در شکسته نویسی پدید آورده است. این مطلب نشانگر تعامل های فراوانی است که میان ویژگی های اصول شناسی و سبک شناسی در شکسته نویسی بوجود آمده و مشابهت های بصری را در آثار این خط نمایان کرده است. به این جهت از میان تعداد بسیاری از آثار شکسته نویسی این اساتید نمونه هایی مورد گزینش و تحلیل قرار گرفته اند که امکان مشاهده و تحلیل فراز و فرودهای موجود را بصورت تخصصی فراهم نمایند. نگارنده در مرحله انتخاب آثار با نمونه هایی مواجه بود که ساختار برخی از آنها با دیگری متفاوت و ظرفیت بیشتری از حیث تنوع ظرایف خوشنویسی نسبت به سایر آثار داشت. همین نکته انتخاب دقیق و تخصصی آثار را از حیث ساختار و سبک می طلبید. پس از مرحله انتخاب اولیه ، پردازش آثار منتخب با توجه به میزان اثرگذاری آنها بر جریان های بعدی شکسته نویسی انجام یافت.