استمرار نقشمایههای ظروف سیمین دوره ساسانی بر نقوش سفالینههای دوره سامانی نیشابور
|
|
|
|
|
نویسنده
|
آزادبخت مجید ,طاووسی محمود
|
منبع
|
نگره - 1391 - دوره : 7 - شماره : 22 - صفحه:57 -72
|
چکیده
|
ساخت اشیای فلزی و سفالین از دوران پیش از تاریخ تا به امروز همواره مورد توجه انسانها بوده است چراکه درواقع، این گونههای هنری تجلیگاه باورها و اسطورهها و انعکاس جهانبینی حوزههای تمدنی و عرصه معناآفرینی و شکوه نامیرای فرهنگهای بشری به شمار میروند. نقوشی که بر این آثار نقش بسته، معرف و بیانگر میراثی مادی و معنوی هستند که این هنرها در آن فضا و زیستبوم بالیدهاند.در دوره ساسانی در انواع هنرها، به ویژه ساخت و پرداخت ظروف سیمین، شاهد بلوغ چشمگیری هستیم که الهامبخش دورههای فرهنگی و هنری پسین و همچنین دوره اسلامیاند. علت انتقال این مضامین از هنر ساسانی به هنر اسلامی حضور هنرمندان غیرمسلمان ساسانی و همچنین هنرمندان تازهمسلمان سامانی در نیشابور است. در سدههای نخستین اسلامی، به دلیل منع استفاده از ظروف سیمین، هنر سفالگری غنا و ارزشی بیش از پیش یافت و هنرمندان نقشمایههای ارزشمند ظروف فلزی دوره ساسانی را با حفظ ارزشهای مکتبی بر سفالینههای دوره سامانی به زیبایی و ظرافت تام و تمام دوباره جان بخشیدهاند. فرضیه این نوشتار بدین نحو قابل تدوین است که نقوش شکلگرفته بر سفالینههای این دوره استمرار همان نقوش ظروف زرین و سیمین دوره ساسانی در دوره اسلامی است که اینبار در فضایی متعالی و معنوی به پشتوانه اندیشه دینی و اهتمام به ظرفیتهای مدنی و فرهنگ بومی ایران مشتاق رهایی از استیلای خلافت عربی به عرصه هنر ایرانیـاسلامی باریافته است. روش تنظیم مطالب توصیفی، تحلیلی و تاریخی و شیوه گردآوری مطالب و دادهها کتابخانهای است.
|
کلیدواژه
|
ظروف سیمین ,دوران ساسانی ,ظروف سفالین ,دوران سامانی ,نیشابور ,تعامل هنر ایرانیـاسلامی
|
آدرس
|
دانشگاه تربیت مدرس, استاد گروه پژوهش هنر , ایران
|
پست الکترونیکی
|
tavoosi mahmoud@yahoo.com
|
|
|
|
|