نوگرایی نگارگری در گفتمانهای اجتماعی ایران معاصر با تمرکز بر رویکرد تحلیل گفتمان «ارنست لاکلا وشانتال موفه»

نگارگری ایران، هنری سنتی با قدمتی دیرین شناخته‌شده که همواره متناسب با سنت‌ها و در بستر تحولات فرهنگی جامعه عصر خویش شکل‌گرفته است. ازاین‌رو در هر دوره تاریخی نوگرایی‌هایی نسبت به دوره‌های پیشین مشاهده می‌گردد. نگارگری همانند دیگر هنرها در جامعه امروز ایران تنها با ترسیم فضای یکپارچه‌ای از حاکمیت یک اندیشه مواجه نیست. مقاله پیش رو باهدف تحلیل تحولات گفتمانی در ایجاد نوگرایی در نگارگری معاصر ایران سعی در پاسخ‌گویی به این پرسش دارد که «در بستر تحولات سیاسی و اجتماعی چه خوانش متفاوتی از نوگرایی در نگارگری معاصر ایران نمایان شده است؟» پژوهش پیش رو این فرضیه را دنبال میکند که نوگرایی در نگارگری در رقابت و منازعه با گفتمان‌های رقیب شکل‌گرفته است. با بهره‌گیری از رویکرد تحلیل گفتمان «ارنست لاکلا وشانتال موفه» نشان داده خواهد شد که در این منازعه چگونه برخی از دال‌های مرکزی برجسته و برخی به حاشیه رانده‌شده است و درنهایت صورت‌بندی گفتمانی آن ارائه می‌گردد. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی و رویکرد تطبیقی با بررسی اسناد کتابخانه‌ای و میدانی با ابزار فیش و تصویربرداری به گردآوری داده‌ها پرداخته است. نمونه های موردبررسی از میان نگارگری های معاصر بعد از دوره مشروطه (1285 1398 ه.ش) به روش انتخابی گزینش‌شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد نیروهای مولد مرتبط با دال‌های مرکزی تداوم سنت در گفتمان «سنت گرای متجدد»، بازگشت به سنت در گفتمان «تجدد سنت گرا»، خوانش ایدئولوژیک از سنت در گفتمان «سنت گرایی ایدئولوژیک» و سنت‌گرایی بیرون از متن سنت در گفتمان «واگرایی سنت» منجر به نوگرایی در نگارگری معاصر می‌گردد.

modernity of persian painting in social discourses of contemporary iran focusing on ernesto laclau’s and chantal mouffe’s discourse analysis approach

persian painting has been well known as a traditional art with a deep rooted history, evolving consistently in accordance with traditions and the context of cultural changes of the society of its respective age. therefore, compared to the previous ones, each historical period observes some modernity. as with other arts in today,s iranian society, persian painting is not simply encountered with describing an integrated image of the sovereignty of thought; thus, with the purpose of analyzing the effects of discourse changes on creating modernity in contemporary persian painting, the present article addresses the question that, in the context of political and social changes, what distinctive reading of modernity has emerged in contemporary persian painting. “ernesto laclau’s and chantal mouffe’s» discourse analysis approach was used to show how some of the central signifiers are highlighted while others are marginalized in this argument; finally, discourse formulation is presented. comparative methodology and descriptive analytical research method were used for data collection which was implemented by examining library and field documents using fiche and imaging tool. the observed samples of contemporary persian paintings were selected randomly from the works painted after the constitutional period (1385 1285 ah). after the constitutional revolution and following the political, economic, and cultural reformations that began in the late qajar dynasty and culminated in the pahlavi period in iran, there was a tendency towards traditionalism and modernism. modernizations in contemporary persian painting can be analyzed based on four social discourses: “modern traditionalism”, “traditional modernity”, “ideological traditionalism”, and “divergence of tradition”. the results indicate that the generating forces associated with the central signifier lead to modernity in contemporary persian painting. persian painting in modern traditionalism discourse, beginning with the constitutional revolution and culminating in the first pahlavi period and, more or less, present in both second pahlavi and the islamic revolution periods, becomes hegemonic via nodal point of continuation of tradition. in this discourse, painting is reflected in the equivalence chain of historicism and nationalism and tries to hegemonize the tendency towards myth, persian poetry and the literature of ancient persian art by creating a chain of equivalence between the floating signifiers of historicism and archaism. therefore, persian painting in the ancient traditionalism discourse was engaged in competition and dispute between the naturalist method and returning to the traditional persian painting schools. although continuation of tradition is hegemonic in this discourse, it could achieve some innovations through using some generating forces such as court modernists (qajar period) and