>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی تطبیقی نگاره‌های شاهنامه طهماسبی صفویان و اکبرنامه گورکانیان از دید نشانه‌شناسی  
   
نویسنده رضایی فاطمه ,حیدری مرتضی
منبع نگره - 1396 - شماره : 44 - صفحه:131 -145
چکیده    شاهنامه طهماسبی صفویان و اکبرنامه گورکانیان هند از نمونه‌های برجسته نگارگری قرن دهم هجری هستند که از لحاظ ظاهری و ساختاری شباهت‌هایی با هم دارند. هدف از این پژوهش بررسی این دو نسخه مصور با رویکردی نشانه‌شناسانه و بر اساس مفهوم تقابل‌های دوگانه است که یکی از مفاهیم اساسی در نقد ساختارگرایی و نظریات زبان‌شناسی و نشانه‌شناسی است. در این نظام همه چیز وابسته به روابط است و از طرفی نشانه به عنوان یک واحد دو وجهی از دال و مدلول خود متاثر از فرهنگ است. سوالهای این پژوهش عبارت‌اند از: سازوکار تولید معنا در این نگاره‌ها چیست؟ نشانه‌های موجود در تصاویری که دو به دو مقایسه می‌شوند، هر کدام چگونه به دال‌های خود مدلول می‌بخشند و با معنا ارتباط می‌یابند؟ روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی وگردآوری مطالب به شیوه کتابخانه‌ای است. تحقیق و مطالعه بر روی نگاره‌های این دو نسخه نشان می‌دهد: درنگاره‌های اکبرنامه، گرایش به فضایی محدود شده، برتری نشانه‌های فرهنگ بر طبیعت، ازدحام افراد، فشردگی در کادر و پلان‌بندی با نگاهی واقعگرا و کمک گرفتن از عوامل سازه‌ای غالب است. در مقابل، مشخصه‌هایی چون نمایش در فضایی باز و طبیعتی سرسبز، پراکندگی نظام دار در فیگورها، رنگها و اجزاء تصویر، پلان‌بندی دوبعدی و ایجاد فضایی چندساحتی از ویژگی‌های نگارگری در شاهنامه طهماسبی است. این، نوعی روایتگری رمزپردازانه را بوجود آورده که در مقابل روایتگری توصیفگرایانه نگاره‌های اکبرنامه قرار می‌گیرد.
کلیدواژه نگارگری، شاهنامه طهماسبی، اکبرنامه، نشانه‌شناسی، صفوی، گورکانیان هند
آدرس دانشگاه هنر اسلامی تبریز, گروه هنر اسلامی, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, گروه نقاشی, ایران
پست الکترونیکی morheydari@yahoo.com
 
   Comparative investigation of miniatures from shahnama tahmasebi and mongol’s akbarnama by semiotic approach  
   
Authors rezaei Fatemeh ,heydari morteza
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved