جلوه‌های رمزی اسم اعظم الله در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی

در فرهنگ اسلامی، عالم و مراتب حقایق آن در نسبت با اسماء الهی تحقق یافته و دوره تاریخی اسلام تحقق اسم اعظم الله، جامع حقایق باطنی اسماء الهی است. مسئلۀ اصلی در این مقاله بررسی کیفیت تجلیات رمزی اسم اعظم الله در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی است. دستیابی به این امر در گرو پاسخ به دو سوال مبتنی بر نسبت رمز و صور رمزی با حقایق اسماء الهی و جلوه‌های رمزی اسم اعظم الهی در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی است. هدف مقاله دستیابی به راز جاودانگی زبان رمزی شکل‌ها، نقشمایه‌ها، الگوها و ساختارهای آثار هنر و معماری اسلامی در طی زمان‌ها و مکان‌های مختلف است. روش تحقیق تحلیلی تفسیری و شیوۀ جمع‌آوری اطلاعات به طریق کتابخانه‌ای است. از جملۀ یافته‌ها می‌توان به شهود صور مثالی عالم مثال در ساحت خیال منفصل، تقرب صور آثار هنر اسلامی به اسم اعظم الهی و تجلی صور توحیدی به صورت اختیار صور تنزیهی اسلیمی و ختایی، سازمان‌بندی مرکزگرایانۀ فضا و حاکمیت نظم و هماهنگی در ذیل اسم اعظم الله اشاره نمود.

Symbolic Emanations of God’s Great Title in Monotheism figures in the Islamic Art and Architecture Works

The main issue is to study the quality of semantic implications of God’s great title in Islamic art and architecture works. The purpose is to gain the secret behind immortality of symbolic language of forms, figures, patterns, and structures of Islamic art and architecture works during different times and places. Among questions are; the quality of emanation of divine world figurative samples in art works, the relation between symbol and symbolic expressions and the reality of divine titles, the relation between God’s title with emanation of monotheism is Islamic works. Research is analyticalinterpretative and data collected by library method and analyzed through deductive and inductive approaches. Among achievements was formspace importance in Islamic art under God’s great title: symbol interpretation happens through a practical approach and with realization of meaning in person. This issue, from one hand, notifies the amount of approach in Islamic artist to divine facts and from the other hand shows the amount of audiences’ intimacy with Islamic works. In Islamic culture, any natural phenomenon is an emanation of levels of divine titles. Symbolic forms in artworks are figurations of exemplary expressions of divine examples, which artist achieved them in imaginations and express through works. In Islamic culture, everything is a symbolic form and while refereeing to world of divine titles notifies an intuitiondivine world’s relation. Islamic period is an emanation of God’s title and Mohammadi reality is the expression of this title. Form and space in Islamic art are under God’s title and monotheism. Among emanation samples of monotheism in Islamic works are Arabesque, Khataii, and geometrical figures, centered principle of space, and emanations of order and harmony.