نقد نقد؛ جاودانگی نفس در حکمت متعالیه

یکی از مسایل مهم در فلسفه اسلامی و بطور خاص حکمت متعالیه، مسیله جاودانگی نفس است. بسیاری از فیلسوفان پیش از ملاصدرا براهینی در اثبات این مسیله ارایه نموده‌اند. ملاصدرا نیز ضمن پذیرش برخی از استدلالهای حکیمان پیشین، آنها را براهینی کامل و کافی ندانست و خود بر اساس برخی از مبانی حکمت متعالیه همچون حرکت جوهری‌ ‌و حدوث جسمانی و بقای روحانی نفس‌ ‌توانست دیدگاه جامعتری نسبت به پیشینیان ارایه نماید و اشکالات برخاسته از استدلالهای آنها، از جمله اشکالِ «اجتماع حدوث نفس با جاودانگی آن» را برطرف نماید. با وجود این، دیدگاه ملاصدرا از جانب برخی از معاصران مورد نقد و اشکال قرار گرفت که در بعضی موارد، برخاسته از برداشتهای نادرست نسبت به مبانی حکمت متعالیه است. در این نوشتار ضمن ارایه دیدگاه ملاصدرا به بررسی و نقد این اشکالات میپردازیم.