ملا‌صدرا و تصـوف‌

جریان فکری تصوف در سنت اسلامی فراز و نشیبهای بسیار داشته است بنحوی که برخی از شاخه‌ها و فرقه‌های صوفیه تا حد گمراهی و ضلال پیش‌رفته‌اند. بطور کلی این جریان دو شاخه اصلی دارد؛ شاخه‌یی که مبانی و معارف خود را از منشا اهل‌بیت و قرآن گرفته‌اند که صوفیه حقیقیند و مسلک عرفانی دارند و شاخه دیگر که یا افراط در زهد را پیش‌گرفته‌اند یا به معارف حقیقی اسلام پشت کرده و حتی گاه آن را حجاب دانسته‌اند و اغلب رفتارها و مسالک نامعقول پیش گرفته‌اند. عقاید و رفتارهای این دسته بصراحت با مخالفت ایمه روبرو بوده است و ملاصدرا نیز در شکوه از آنان و ردّ مسلک آنها، بویژه آنجا که با تمسک به ظاهر، دنیا پرستی در پیش‌گرفته‌اند، داد سخن سرداده است، در حالیکه به گفته‌ها و آثار بزرگان گروه نخست استناد میکند و آن را موید یافته‌های عقل میشمارد.بدلیل همین تضادی که در دو معنای کلمه و تعبیر «تصوف» و «صوفیه» نهفته است بسیار باید بدان دقت نمود.