بررسی آراء در تعیین جایگاه وجود رابط و محولی در منطق و فلسفه

وجود رابط و محمولی در قضایای منطقی جایگاه ویژه ای دارند. ارتباط و اتحاد موضوع و محمول در قضایای حملیه بدون رابط صورت نمی گیرد. هلیات بسیطه و مرکبه با این دو نوع وجود تمایز می یابد. تفاوتهایی که وجود رابط با وجود محمولی و نیز با نسبت حکمیه وحکم یا تصدیق دارد، موجب پیدایش آراء بدیعی در ساختار قضایای منطقی شده است. قضایای ثنائیه و ثلاثیه و نیز اجزاء قضیه حملیه و اختلاف نظرات درباره آن، با ایندو ارتباط تام دارد. از طرف دیگر، این دو اصطلاح در فلسفه هم مورد بحث است زیرا موضوع فلسفه، وجود است و وجود رابط و محمولی دو نوع از وجود تلقی می شوند که بحث آن از زمان فارابی و ابن سینا شروع شده و در حکمت متعالیه به اوج رسیده است. شارحان حکمت متعالیه نیز توجه خاصی به آن داشته و نتایجی بر آن بار ساخته اند. صدرالمتالهین با تحلیل اصل علیت، معلول را عین ربط و تعلق به علت خود می داند که در نتیجه همه موجودات نسبت به ذات حق، رابط و عین تعلق و وابستگیند و تنها اوست که وجود مستقل بشمار می رود. این نوشتار در پی تبیین جایگاه واقعی وجود رابط و محمولی در منطق و بیان تفاوت آن با جایگاه فلسفی این بحث است.