خدا در فلسفه ملاصدرا

یکی از مسائلی که بشدت از نظریه وجود ملاصدرا متاثر است و در نظام فلسفی وی،‌ صبغه کاملا جدیدی پیدا می کند، سلوک فکری وی در اثبات وجود حق و بحث از اسماء و صفات اوست. خدا، محور اصلی تعالیم دین است. اساس دین را اعتقاد به وجود خدا تشکیل می دهد. اصلیترین مسئله ای که برای جوینده حقیقت، مطرح می شود و باید پیش از هر چیز پاسخ صحیح آن را بدست آورد، این است که آیا خدایی وجود دارد یا نه؟ پاسخ مثبت یا منفی به این سوال نه فقط نگرش انسان را نسبت به جهان بیرون متفاوت می سازد، بلکه خود اسنان هم در پرتو پاسخی که به این پرسش می دهد، جلوه و معنای دیگری می یابد. از نظر ملاصدرا علم الهی شریفترین و ارزشمندترین علوم فلسفی است که تکامل حقیقی انسان بدون آن ممکن نیست. او کمال حقیقی انسان را تنها در سایه قرب الهی محقق می داند و معتقد است که تقرب به خدای متعال بدون معرفت او، امکان پذیر نخواهد بود. ملاصدرا در تمام کتب فلسفی خود، معرفت وجود حق را حکمت می داند و سعادت حقیقی انسان را متوقف بر آن معرفی می کند. از نظر ملاصدرا شناخت خدا هدف هر فلسفه ای محسوب می شود،‌ لذا انسان مکلف است که خدا را به قدر توان و طاقت بشری بشناسد و به او تشبه جوید، او که شناخت عقلانی در مورد خدا را ممکن می داند و برای اثبات او، براهین متعددی اقامه می کند، به نوعی کشف و شهود عرفانی نیز اذغان دارد. تبیین و تحلیل چنین نظریه ای، بررسی پیشینه تاریخی و سرچشمه های دینی - فلسفی آن و بیان اینکه ملاصدرا بعنوان بنیانگذار حکمت متعالیه در این باب رویکردی ویژه دارد هدف اصلی این مقاله است.