|
|
|
|
تشکیک وجود و قول به تباین در فلسفه ابن‌سینا
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
علوی محمد کاظم
|
|
منبع
|
خردنامه صدرا - 1391 - شماره : 70 - صفحه:25 -40
|
|
چکیده
|
مسیله وجود در هستی‌شناسی اسلامی نقش محوری دارد و یکی از مهمترین احکام آن، تشکیک در وجود است. هر چند تشکیک در وجود بمعنای خاص آن در فلسفه ملاصدرا مطرح میشود و از آن به تشکیک خاصی وجود نام میبرند لیکن پیشینه آن در فلسفه ابن‌سینا قابل پیگیری است و میتوان در دو مرتبه منطقی و مابعدالطبیعی در نظام فلسفی ابن‌سینا از آن سخن گفت. تشکیک منطقی که میراث نظام فلسفی ارسطو است، در حد مقولات و مشکک بودن مفهوم وجود میان جوهر و عرض باقی میماند، لیکن تشکیک مابعدالطبیعی از این فراتر رفته و با معنایی از وجود مطرح میگردد که براساس تقسیم موجود میان واجب و ممکن در فلسفه ابن‌سینا و اشتراک معنوی وجود معنا می‌یابد. ابن‌سینا علاوه بر اشتراک وجود در این دو قسم، از اختلافی نام میبرد که میتواند مبنای اختلاف تشکیکی میان این دو قسم باشد و آن «اختلاف به تاکد و ضعف» است که تبیینی علّی نیز می‌یابد. با توجه به این تبیین میتوان در انتساب قول به تباین به مشاییان تامل نمود و توضیحاتی ارایه داد. بر این اساس، در فلسفه» ابن‌سینا «تشکیک عامی»، که تشکیکی مابعدالطبیعی است، صورتبندی میگردد، که با «تشکیک خاصی» ملاصدرا متفاوت است.
|
|
کلیدواژه
|
ابن‌سینا ,تشکیک وجود ,تشکیک عامی ,تشکیک خاصی ,تشکیک منطقی ,تشکیک مابعدالطبیعی ,اشتراک معنوی وجود ,اصل تمایز وجود از ماهیت ,Ibn Sina ,general gradation ,particular existence ,logical gradation of existence ,metaphysical gradation of existence ,semantic equivocality of existence ,principle of the distinction of existence from qui
|
|
آدرس
|
دانشگاه حکیم سبزواری, استادیار گروه فلسفه دانشگاه حکیم سبزواری, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|