بررسی تطبیقی اتحاد عاقل و معقول در فلسفه ملاصدرا و وحدت استعلایی نفس در فلسفه کانت

مسیله تقابل یا تطابق عین و ذهن از ابتدای تاریخ فلسفه، ذهن متفکران را بخود مشغول داشته است. در میان این متفکران بزرگ ملاصدرا و کانت دوگانگی ذهن و عین را نامقبول دانسته و قایل به نوعی یگانگی شده‌اند. این مسیله در ملاصدرا امری محرز است، اما در کانت برغم تاکید ویژه وی بر اهمیت آن، بجهت غموض بسیار شدید مسیله، تاکنون بسان امری ناشناخته باقی مانده است. این جستار مدعی است که کانت اگرچه در ابتدا از تبعیت عین از ذهن سخن میگوید، اما درنهایت نوعی یگانگی آندو را پذیرفته است. این مسیله که در کارکرد وحدت استعلایی ادراک نفسانی نهفته است با اتحاد عاقل و معقول در ملاصدرا قابل بحث و بررسی است.