|
|
|
|
گونه شناسی یقین و نسبت آن با تعریف و شرایط یقین در فلسفۀ فارابی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
آقاجان مولایی زهرا ,مفتونی نادیا
|
|
منبع
|
خردنامه صدرا - 1403 - شماره : 116 - صفحه:35 -50
|
|
چکیده
|
فلسفه بر دانشی یقینی استوار است و فارابی، در مقام موسس فلسفۀ اسلامی، توجه بسیاری به «یقین» داشته است. از یکسو، تعاریف و شرایطی که او برای یقین معرفی کرده، به‌اندازه‌یی سختگیرانه و حداقلی است که بسیاری از دانسته های بشری و حتی ادراکات حسی را از دایرۀ یقین بیرون میگذارد؛ از سوی دیگر، در مواضعی از آثارش، گونه هایی مختلف از یقین را برشمرده که گویی با تعریف وی از یقین، و شرایط حصول یقین در نظر وی، پیوند چندانی ندارد. این نوشتار با روش تحلیل توصیفی و تحلیل انتقادی، درصدد پاسخ به این پرسش است که گونه شناسی یقین در فلسفۀ فارابی، چه نسبتی با تعریف و شرایط یقین از دیدگاه وی دارد، تا بدین ترتیب، تعارض درباب مسئلۀ یقین در اندیشۀ فارابی مرتفع گردد. در این راستا، نخست تعاریف و شرایط یقین از دیدگاه فارابی بررسی شده و در ادامه گونه های یقین نزد فارابی و ارتباط آن با تعاریف و شرایط یقین از دیدگاه وی، تحلیل میگردد. این پژوهش نشان میدهد که دیدگاه واقع‌گرایانۀ فارابی درباب یقین، موجب شده تا در کنار تعریف سختگیرانه از یقین تام، نوعی تشکیک عامی در گونه های یقین را نیز برسمیت بشناسد و بدین‌ترتیب، راهی برای فرو نرفتن بخش بزرگی از دانسته های بشری در شک و تردید، فراهم آورد.
|
|
کلیدواژه
|
یقین، تصدیق تام، مطابقت با واقع، باور، تغییرناپذیری، رای، کفایت، فارابی
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه تهران, گروه فلسفه و کلام اسلامی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
nadia.maftouni@ut.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
typology of certainty and its relationship with the definition and conditions of certainty in fārābī’s philosophy
|
|
|
|
|
Authors
|
aghajan molaei zahra ,maftouni nadia
|
|
Abstract
|
philosophy is based on certain knowledge, and fārābī, as the founder of islamic philosophy, paid particular attention to “certainty”. on the one hand, the definitions and conditions that he provided for certainty are so fastidious and restrictive that many items of human knowledge and even sense perceptions are placed out of the domain of certainty. on the other hand, he has referred to some different types of certainty in some of his works that seem to be incompatible with his definition of certainty and its conditions of realization, as explained by him. following a descriptive and critical-analytic method, this paper is intended to inquire into the relationship between the typology of certainty, its definition, and its conditions in fārābī’s philosophy in order to remove the contradictions regarding the problem of certainty in his school of thought. in line with this purpose, the authors have initially examined the definitions and conditions of certainty in fārābī’s perspective and then analyzed the types of certainty, as specified by him, and its relationship with the definitions and conditions that he provided. the findings of this study demonstrate that his realistic view of certainty led him to accept a kind of general gradation in different types of certainty, alongside his rigid definition of absolute certainty, in order to introduce a way for saving a great part of human knowledge from the trap of skepticism.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|