نوآوریهای منطقی ابن سینا

بنای منطقی ارسطو بگونه ای بود که تا چندین قرن پس از او، اکثر دانشمندان آنرا از هر جهت کامل می دانستند؛ بگونه ای که قرنهای متمادی حاکم بر افکار و آراء مردم اندیشمند بوده است. ابن سینا نخستین کسی است که از روش ارسطو در تدوین علم منطق عدول کرده و از جهات گوناگون دگرگونیهایی در منطق ارسطویی بوجود آورد. شیخ الرئیس علاوه بر کاستن برخی مسائل منطقی از قبیل مقولات و بحث تفصیلی شعر و خطابه و جدل، و جابجایی برخی دیگر مثل عکس و حد و رسم، ابتکارات و نوآوریهای متعددی در علم منطق دارد که بقرار زیر است: 1. تبدیل منطق نگاری نه بخشی به منطق نگاری دو بخشی؛ 2. تقسیم دلالت وضعی لفظی بر سه قسم مطابقه و تضمن و التزام؛‌ 3. بسط و گسترش تقسیم قضیه بحسب جهت و نظام خاص و انسجام جدید آنها؛ 4. جواز اجتماع دو قضیه مطلقه با اختلاف در کم و کیف؛ 5. تناسب کمیت حد با ذات محدود و ضعف قاعده ایجاز و اختصار تعریف حقیقی؛ 6. ملاک استغنا از تعریف و صعوبت دسترسی به حدود حقیقی اشیاء؛ 7. قیاس اقترانی شرطی و انواع آن؛‌ 8. فعلیت ثبوت وصف عنوانی موضوع برای ذات آن در باب عقد الوضع؛ 9.انعکاس قضیه موجبه ضروریه بصورت موجبه جزئیه مطلقه عامه.