کارکردهای وجودشناسانه بعد جسمانی انسان از منظر ملاصدرا

در انسان‌شناسی صدرایی بُعد جسمانی انسان از زوایای مختلفی دارای اهمیت است اما در این نوشتار به یکی از ابعاد مهم آن، یعنی «کارکردهای وجودی» پرداخته شده است. ملاصدرا در آثارش بخشی مجزا را به کارکردهای بعد جسمانی انسان اختصاص نداده و حتی به آن تصریح نیز نکرده ولی میتوان از آراء او این کارکردها را استخراج نمود. پس از فحص و جستجو در آثار صدرالمتالهین این نتیجه بدست می‌آید که بعد جسمانی انسان نزد او کارکردهای مهمی از منظر وجودشناختی دارد، ازجمله: تحصیل ایمان، ارتقا و تحول انسان، اختیار، انجام افعال متضاد، تحقق افعال نفسانی و عقلانی، عمارت و آبادانی دنیا، تحقق نظام احسن، هویت‌بخشی به نفس، تشکیل هویت انسان کامل و برخی از نقشهای متناقض‌نما همچون مبدا شرور و مبدا رهایی از شرور و موارد دیگر. این مقاله که بر اساس روش کتابخانه‌یی و تحلیل محتوا نگارش یافته، علاوه بر اثبات اهمیت و ضرورت بعد جسمانی انسان در جهان خلقت، نشان میدهد که نقش و کارکرد بعد جسمانی انسان از منظر وجودی، دارای ابعادی گسترده‌ است و ساحتهایی مهم از عالم هستی را در بر میگیرد.

ontological functions of the corporeal dimension of man in mullā ṣadrā’s view

man’s corporeal dimension is of great significance from various angles in mullā ṣadrā’s anthropology. in this paper, the authors deal with one of its important dimensions, that is, its ontological functions. mullā ṣadrā has not allocated any independent section to the functions of man’s corporeal dimension in his works and has not even directly referred to it. however, these functions can be inferred from his views. a study of his works indicate that man’s corporeal dimension performs some important functions from an ontological perspective. in this regard reference can be made to the following functions: developing belief, promotion and evolution of man, having free will, performing opposite acts, completing mental and rational acts, constructing and improving the world, realizing the noblest order, granting identity to the soul, and developing the identity of the perfect man and some apparently contradictory roles such as becoming the source of evil and the source of freedom from evil. this study, which has been conducted following the library and content analysis methods, in addition to demonstrating the significance and necessity of man’s corporeal dimension in the world of creation, illustrates that the functions of this dimension have various aspects from an ontological viewpoint and pertain to a number of important realms in the world of being.