رابطه شُکر و شادی در حکمت متعالیه

ملاصدرا «شُکر» را مقام و مرتبه‌یی میداند که انسان میتواند به آن دست یابد. او شناخت و درک حقیقت شکر را متوقف بر انسانشناسی میداند. ارکان سه‌گانه شکر در نظر صدرالمتالهین عبارتند از: علم، شادی و عمل. عمل مقدمه رسیدن به شادی و سرور است و این شادی مقدمه علم و معرفت است. بنابرین زیربنای شکر، معرفت است و عمل، مقدمه رسیدن به آن. با توجه به این ارکان سه‌گانه، میتوان گفت شاکر حقیقی، همواره در حال شادی و سرور است و این حالت در عمل بصورت خیرخواهی، احسان و عطوفت با مردم ظاهر میشود. دلیل و پشتوانه این شادی و مهربانی با همه انسانها، ایمان و اعتقاد به توحید و خداباوری است. در حکمت متعالیه، خداوند مبدا بهجت و سرور بی‌انتهاست و بهمین دلیل ارتباط با او، عین ارتباط با منبع شادی است. بنابرین میتوان نتیجه گرفت که شکر در آثار ملاصدرا از مبانی حکمی برخوردار است؛ بطوریکه رسیدن به مرتبه اعلای شکر، جز با حکمت امکانپذیر نیست.

the relationship between gratitude and happiness in the transcendent philosophy

mullā ṣadrā believes that “gratitude” is a level and station that man can attain and considers the knowledge and perception of the truth of gratitude to depend on anthropology. the three-fold pillars of gratitude in his view consist of knowledge, happiness, and act. act is the prerequisite for attaining happiness, which, in turn, is a prerequisite for acquiring knowledge. therefore, knowledge is the basis for gratitude, and act functions as a prerequisite to it. accordingly, one can say that a truly thankful person is always happy, which manifests itself in practice in the form of benevolence, generosity, and sympathy. the reason behind this happiness and kindness to all people is the belief in god and his oneness. in the transcendent philosophy, god is the source of infinite happiness; therefore, any relationship with him is the same as being connected to the source of happiness and joy. therefore, it can be concluded that gratitude is based on philosophical principles in mullā ṣadrā’s works so that reaching the highest level of thankfulness is only possible through attaining wisdom.