تبیین تفاوتهای جسم عنصری و جسم مثالی از دیدگاه صدرالمتالهین‌ (بررسی انتقادی)

یکی از تقسیماتی که در منابع و آثار فلسفی درباره حقیقت جسم بیان شده، تقسیم آن به جسم مثالی و جسم عنصری است. در اصلِ وجود این تقسیم میان حکمای متاخر اختلاف‌نظری نیست اما تفاوتهایی برای جسم عنصری و مثالی ذکر کرده‌اند که برخی از این تفاوتها، مبتنی بر همان مبانی اخذشده در بحث مجرد و مادی است. حکما در تبیین مجرد و مادی، همه به یک شکل عمل نکرده و هر یک تعریفی متفاوت ارائه داده‌اند. یکی از مسائلی که در بحث تفاوتهای جسم عنصری و مثالی حائز اهمیت است، مسئله وجود قوه است. علاوه بر این، تفاوتهای دیگری نیز میان جسم مثالی و جسم عنصری بیان شده که نمیتوان آنها را تماماً مبتنی بر بحث مجرد و مادی دانست. صدرالمتالهین در آثار خود مفصلاً به بررسی این مسئله فلسفی پرداخته و پانزده تفاوت را برای این دو حقیقت بیان کرده است. بررسی این تفاوتها، فهم بهتری از حقیقت جسم عنصری و جسم مثالی را برای ما در پی‌خواهد داشت. پژوهش حاضر نشان میدهد که برخی از این تفاوتها صحیح، برخی نادرست و برخی دیگر نیز دارای تفصیل هستند.

A Critical Study of the Differences Between Elemental and Ideal Bodies in Mullā Ṣadrā

One of the classifications of the reality of the body in philosophical sources and works divides it into Ideal and elemental types. There is no conflict among contemporary philosophers regarding the essence of this division itself; however, they have referred to some differences between elemental and Ideal bodies, some of which are based on the principles related to the discussion of material and immaterial entities. Philosophers have provided different definitions for the material and immaterial. One of the important problems in the discussion of the differences between elemental and Ideal bodies is the problem of the existence of potency. Nevertheless, some other differences between them have been mentioned that cannot be completely based on the discussion of material and immaterial entities. Mullā Ṣadrā has extensively dealt with this philosophical problem in his works and referred to 15 differences between these two realities. The study of these differences can provide a better understanding of the reality of elemental and Ideal bodies. The present study indicates that some of these differences are correct; some are incorrect, and some others demand further explanation.