گستره‌ حکایت مفاهیم ماهوی، بر مبنای اصالت وجود ‌از منظر مفسران معاصر حکمت صدرایی

اصالت وجود و اعتباریت ماهیت، مبنای اصلی فلسفه‌ ملاصدرا و نظریات خاص اوست.‌ ‌از طرفی‌ ‌او در نظام فلسفیش تصوری روشن و دقیق از اصالت وجود و اعتباریت ماهیت ارائه نداده و از ماهیت با تعابیر مختلف یاد نموده است. هریک از مفسران معاصر حکمت متعالیه، براساس ظن و مبانی مطلوب خود، بنحوی ماهیت و چگونگی حکایت آن از وجود را تفسیر کرده و نظر صدرالمتالهین را بر آن حمل نموده‌اند. در حالیکه با توجه به نقش اساسی ماهیت و مفاهیم ماهوی در کسب معرفت حصولی، اختلاف در تفاسیر ماهیت، در نحوه» حکایت علم حصولی نیز موثر خواهد بود. از اینرو پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی در تلاش است با ارائه‌ تفسیر صحیح ماهیت از منظر مفسران معاصر حکمت صدرایی، این مسئله را بررسی کند که آیا شناخت ما از موجودات در علم حصولی ‌که از طریق مفاهیم ماهوی حاصل میشود‌ شناختی ایجابی است یا سلبی؟ بر همین اساس، تفاسیر شارحان معاصر حکمت صدرایی در باب ماهیت و نوع حکایت آن‌ از وجود، نقد و بررسی میگردد. پاسخ اجمالی اینست که بنظر میرسد بنابر نظر صحیح ‌‌که همان نظر استاد جوادی آملی است‌ ماهیت، ظهورِ وجودِ متعین بوده و مفاهیم ماهوی حاکی از وجودِ محدودند؛ البته حکایتی ایجابی نه سلبی و تنزیهی.

Range of the Interpretations of Quiddative Concepts Based on the Principiality of Existence in the View of Contemporary Commentators of Sadrian Wisdom

The principiality of existence and mentallypositedness of quiddity are the main bases of Mullā Ṣadrā’s philosophy and his particular theories. On the other hand, he has not provided a clear and accurate picture of these two theories in his philosophical system and has referred to quiddity using different terms. Each of the contemporary commentators of the Transcendent Philosophy have interpreted quiddity and existence in a way based on their own views and theoretical principles and have tried to predicate it on Mullā Ṣadrā’s theory. However, given the fundamental role of quiddity and quiddative concepts in gaining acquired knowledge, disagreement in the interpretation of quiddity will affect the quality of explaining acquired knowledge. Hence, following a descriptiveanalytic method, the present study aims to provide a correct interpretation for quiddity from the viewpoint of contemporary commentators of Sadrian philosophy and, then, investigate whether our acquired knowledge of existents, which is attained through quiddative concepts, is positive or negative. Accordingly, the authors have examined and criticized such commentators’ interpretations of quiddity and the way it explains existence. A short answer here is that, apparently, based on the correct view, which belongs to Professor Javadi Amuli, quiddity is the manifestation of determined existence, and quiddative concepts speak of limited existence, which is clearly a positive rather than a negative and purifying statement.