|
|
|
|
دیدگاه سیدعلیخان مدنی و ملاصدرا در تبیین صفات خبریه الهی به اعتبار غایات
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
طاهری نرگس ,نقی زاده حسن ,ایروانی نجفی مرتضی
|
|
منبع
|
خردنامه صدرا - 1399 - شماره : 101 - صفحه:73 -86
|
|
چکیده
|
برغم اقامت طولانی سیدعلیخان صدرالدین مدنی شیرازی (11201052) در هند و دوری وی از شیراز و اصفهان، مبانی کلامی او در تبیین صفات خبریه خداوند در ریاض السالکین، آشکارا نشان از تاثیرپذیری او از ملاصدرا دارد. اما با وجود پذیرش مبانی حکمت متعالیه، در تفسیر یا تاویل صفات الهی، روش وی با اصول فلسفه صدرایی کاملاً مطابقت ندارد. او در تبیین اتصاف خداوند به صفات انسانگونه، بمنظور تنزه خداوند از ویژگیهای بشری، روش «اخذ به اعتبار غایات» را برگزیده است، زیرا مبادی و مقدماتِ صفاتی چون رحمت و غضب که حاکی از هیجان و رقت و تاثر درونی هستند، درباره خداوند صادق نیست و این دسته از صفات، تنها به اعتبار غایت و نتیجه بر خداوند اطلاق میشوند. اگرچه وی از اثبات صفات برای خدا بدون تشبیه سخن میگوید ولی این راهکار بتصریح ملاصدرا و بلحاظ مبنایی، با اصول حکمت متعالیه بویژه تشکیک وجود و تفاوت مرتبه وجودی صفات خدا با بشر، سازگاری ندارد.
|
|
کلیدواژه
|
اخذ به اعتبار غایات، صفات خبریه، ریاض السالکین، سیدعلیخان مدنیملاصدرا
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, گروه علوم قرآن و حدیث, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, گروه علوم قرآن و حدیث, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, گروه علوم قرآن و حدیث, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
iravany@um.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Views of Sayyid ‘Alī Khān Madanī and Mullā Ṣadrā on Divine Anthropomorphic Attributes Based on Ends
|
|
|
|
|
Authors
|
Taheri Narges ,Naghizadeh Hasan ,Irvani Najafi Mortaza
|
|
Abstract
|
In spite of the long stay of Sayyid ‘Alī Khān Ṣadr alDīn Madanī Shīrāzī (105210120 AH) in India and his distance from Shiraz and Isfahan, his kalāmī principles underlying the explanation of God’s anthropomorphic attributes in Rīyāḍ alsālikīn clearly demonstrate Mullā Ṣadrā’s influence. Nevertheless, despite his agreement with the principles of the Transcendent Philosophy, his method of interpreting divine attributes does not fully conform to the principles of Sadrian philosophy. While clarifying the attribution of a number of anthropomorphic features to God, he adopts an endsoriented method in order to purify Him from human characteristics. This is because the reasons for the manifestation of some attributes such as mercy and wrath, which are rooted in inner excitement, compassion, and sorrow, are not true about God. In fact, they can only be used for Him based on ends and outcomes. Although he speaks of demonstrating attributes for God without assimilation, this strategy is not consistent with the principles of the Transcendent Philosophy, particularly with gradation of being and distinction of existential levels of God’s attributes from those of human beings as explicitly stated by Mullā Ṣadrā and his fundamental theories.
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|