در معرفت شناسی((توجیه))

معرفت را باور صادق موجه دانسته اند. این تحلیل حامل پشتوانه ای تاریخی است که آشکارا از تئتتنوس افلاطون با مفهوم لوگوس آغاز می شود و در سیر تاریخ فلسفه ادامه می یابد.در معرفت شناسی معاصر تحلیل سه جزئی معرفت توسط گتیه مورد انتقاد واقع شده و در مقابل به سه گونه، چاره اندیشی شده است. گروهی کوشیده اند تا تعریف سنتی را تقویت کرده و پادنمونه های گتیه را ابطال کنند.گروه دیگری با ترمیم و اصلاح تعریف سه جزئی شناخت؛ و گروه سوم با افزودن جزء دیگری به آن سعی در پاسخ به مسئله کرده اند. اما دست کم در این باره که «توجیه» شرط لازم شناخت است، اتفاق نظر وجود دارد.ولی چگونه یک باور، موجه می گردد؟ در اینمورد مبناگرایان معتقدند که باورهای غیر پایه اعتبار معرفتی خود را از باورهای پایه کسب می کنند و باورهای پایه فی نفسه بدیهی هستند. اما انسجام گرایان، توجیه یک باور را تابع سازگاری و هماهنگی آن باور با مجموعه باورهای شخص می دانند.اثر مبناگرایان و انسجام گرایان درونگرا هستند. نظریات درونگرا بیشتر در پی یافتن عوامل و عناصری است که باور را توجیه می کند و این عناصر را از طریق خویشتن نگری قابل دسترسی می داند. در مقابل، نظریات برونگرا، توجیه را نوعی توازن بین اعمال عقلانی و درونی و محیط شخص می داند.