اندک سالاری و شکست برنامه‌های توسعه اقتصادی در ایران دهه 1350

توسعه اقتصادی در جهان امروز دغدغه بسیاری از دولت‌هاست. مسئله مهم این است که اولا دولت‌ها چگونه می‌توانند در مسیر توسعه قرار بگیرند و ثانیا چه رویه‌ای را در پیش بگیرند که از مدار آن خارج نشوند. نتایج توسعه در ایران دهه 1340 و رشد و نوسازی که در این برهه رقم خورد بیانگر آن است که توسعه می‌تواند دستاوردی موقت باشد. فرایندی که پس از آن بحران و شرایط حاد مالی و اقتصادی در کشور تجربه شد. حال سوالی که در همین راستا در این پژوهش به دنبال پاسخ به آن هستیم از این قرار است: چرا برنامه توسعه اقتصادی در ایران عصر پهلوی علیرغم تلاش‌های مثبت اولیه، در دهه 1350 با شکست مواجه شد؟ این مقاله تلاش می‌کند تا بهره‌گیری از مفاهیم نهادهای فراگیر و نهادهای استثماری اوغلو و رابینسون و کاربست آن در ایران دهه 1340 و 1350 به این پرسش پاسخ دهد و نشان دهد چگونه دست بالاتر سیاست می‌تواند تیشه به ریشه برنامه‌های توسعه اقتصادی بزند و فرایند و مسیر یک توسعه را نافرجام گذاشته و آن را به انحراف بکشاند. روش این مقاله توصیفی-تحلیلی و شیوه گرده‌آوری داده‌ها بر اساس روش کتابخانه‌ای خواهد بود.

oligarchy and the failure of economic development programs in iran in the 1970s

economic development in today’s world is a concern of many states. the important issue is that, first, how states can be on the path to development, and, second, what procedure can take place in order for them not to fall out of orbit. the results of development in iran in the 1960s and the growth and reconstruction taken place at this period reveal that development may be a temporary achievement, a process after which the crisis and acute financial and economic conditions were experienced. now, the question we seek to answer is: why did the economic development program in iran in the pahlavi era fail despite the initial positive efforts put forth in the 1970s? this paper tries to answer this question by using inclusive institutions and exploitative institutions concepts of oglu and robinson and applying them in iran of the 1960s and 1970s, and to show that the upper hand of politics can cut the roots of economic development programs and abort a development process and path and cause deviation. this study is conducted using a descriptive-analytical method. the required data are gathered using library study.