تاملی در داستان کیومرث (خشم، جنگ و یا چشمِ کیهان‌ خدیو؟)

تصحیح انتقادی متنی چون شاهنامه فردوسی تنها با تسلط بر زبان و دیدگاه های عصر فردوسی امکان‌پذیر نیست. شاهنامه در رابطه‌ای بینامتنی با اساطیر و روایتهای متون اوستایی و پهلوی است، از سوی دیگر شاهنامه متنی است به جهات گوناگون و بر اثر عوامل متعدد، آسان‌نما و از آن جهت که در درازای زمان به اشکال گوناگون، از جمله از زبان نقالان همواره شنیده شده و به حافظه جمعی مردم پیوسته است، فهم و دریافتِ آن اغلب بدیهی و آسان می نماید. این آسان نمایی ویژگی شاهنامه است و از دشواریهای تصحیح آن. در این نوشته با تاملی در «داستان کیومرث»، بیتی مهم از این داستان‌ که تاکنون به شکل دیگری خوانده و تصحیح شده است، با توجه به بنیانهای اساطیری روایت و دستنویس های موجود مورد تصحیح قرار گرفته است.