فواید واژگانی دیوان غیاث‌الدّین کُجُجی

از آنجا که خواجه‌شیخ کججی را نمی‌توان از شعرای فارسی‌گوی طراز اول به شمار آورد و در دیوان او نشانه‌ای از چیرگی‌اش بر زبان فارسی دیده نمی‌شود، کاربرد واژگان با معانی تازه در شعر او را می‌توان حمل بر ناآگاهی‌اش از معانی این واژگان کرد. از سوی دیگر، حضور برخی کاربردهای کم‌تر شناخته‌شده، یا کاربردهایی که در دوران شاعری او از رواج افتاده بوده‌اند، در دیوان وی، نشانه‌ای است از انس خواجه‌شیخ با اشعار سرایندگان بزرگ معاصر و متقدم بر او. از همین روی، بررسی معانی تازه یا نادر واژگان در دیوان او، گاه به روشن شدن معانی این واژگان در آثار دیگر گویندگان فارسی‌زبان کمک می‌کند. واژه‌ها و ترکیب‌های ویژۀ دیوان غیاث‌الدین کججی به سه گروه تقسیم می‌شوند: نخست  ـ واژگان فارسی که یکی از کاربردهای آنها پیش از سدۀ هشتم از رواج افتاده بوده و کججی از کاربرد نارایج آن‌ها بهره برده است. دوم  ـ واژگانی که کاربرد نارایجی دارند و یکی از شواهد اندک‌شمار آن‌ها در دیوان کججی یافت می‌شود. سوم  ـ مفردات و ترکیب‌های عربی، که ساخت صرفی آن‌ها با معنایی که کججی از آنان اراده کرده است تناسب ندارد.