جامعه‌نگاری روستایی در منابع تاریخی عصر صفویه

در باب وجوه گوناگون تاریخ اجتماعی ایران پژوهش های اندکی انجام شده است؛ شاید یکی از دلایل آن، کم بودن منابع است که موجب شده پژوهش در این حوزه خواستاران کمتری پیدا کند. هرچند منابع دربارۀ موضوع تاریخ اجتماعی ایران بسیار کم است، اما این مانعی برای پژوهش نبوده است، زیرا پس از استخراج رخدادهای اجتماعی از خلال وقایع نامه‌های سیاسی، با بهره‌گیری از منابع مکمل هم عصر (مانند کتاب‌های لغت، و متون ادبی، فقهی و حتی متن هایی در باب کشاورزی و...) و نیز سفرنامه ها و اسناد، می توان پژوهشی مطلوب در حوزۀ تاریخ اجتماعی و فروع این حوزه انجام داد. این مقاله درصدد است تا با نگاهی تحلیلی به منابع تاریخی دورۀ صفوی، جامعه‌نگاری روستایی را در این آثار بررسی کند.

Rural sociography in the Safavid historical sources

Little research has been administered regarding the various aspects of Iran’s social history; one of the reasons being probably the scarcity of sources which has encouraged extremely few people to undertake investigation in this area. Although few sources exist on the topic of the social history of Iran, there has been no real hindrance to conducting research, because once proper information about social events has been drawn from political chronicles, supplemented by sources contemporaneously written (such as lexicons, literary and jurisprudential texts and even books on agriculture etc.) as well as travelogues and relevant documents, one can undertake desirable investigations in the domain of social history and its ancillary branches. By taking an analytical perspective toward the historical sources from the Safavid period, the present article intends to examine the rural sociography in these sources.