کلمات ترکی (ترکی مغولی و عثمانی) در غزلیّات مولوی

جلال‌‌الدین محمّد مولوی زبان و ادب اهل خراسان را آموخته بود و در میراث زبانی او کلماتی از زبان ترکی و ترکی مغولی وجود داشت. از سوی دیگر، او در سال‌های شاعری خود، در حوزه‌ای می‌زیست که زبان عامّۀ مردم آن ترکی عثمانی بود. از این رو طبیعی است که در شعر او کلماتی ترکی دیده شود؛ هم از آن کلماتی که در آثار فارسی پیش از او به کار رفته‌اند و هم از گروهی که برای نخستین بار آن‌ها را در شعر فارسی و در شعر او می‌بینیم. تامّل در نوع کاربرد این کلمات ترکی نشان می‌دهد که آن‌ها غالباً از زبان محاورۀ اطرافیان شاعرند و به اقتضای موقعیّت و الزام فهم مخاطبان ترک‌زبان مولانا در شعر او راه یافته‌اند و هیچ نوع گرایش ذوقی آشکاری وی را به استخدام این کلمات سوق نداده است. ما در مقالۀ حاضر، مجموعۀ این کلمات و چند تعبیر و ترکیب ترکی را که در غزلیّات مولانا باز شناخته‌ایم، تعریف کرده‌ایم.