بررسی نسخه‌شناسی و سبک‌شناسی اشعار ترکی مولانا

یکی از مباحثِ بحث‌برانگیز در دیوانِ کبیرِ مولوی، وجود اشعاری به زبان ترکی است. در این زمینه تحقیقاتی انجام شده است اما بیشتر محققان به ترجمه‌ ابیات ترکی پرداخته‌اند و به جنبه های نسخه‌شناسی و سبک‌شناسی غزلهای مولانا توجهی نشده است، بنابراین جای چنین پژوهشی دربارۀ ابیات ترکی خالی است. در پژوهش حاضر، پس از بیان مقدمات و پیشینۀ تحقیق، ترکی‌گویی و ترکی‌دانی مولوی، و شمه ای تحت عنوان‌ِ بسامد ابیات ترکی در دیوان، به بررسی ابیات ترکی و معانی آنها پرداخته‌ شده و بسامد این عبارات ترکی در دیوان بررسی گردیده است. در زیر عنوان بررسی نسخه‌شناسی، اصحّ نسخ غزلیات شمس و بسامد غزلهای ترکی آنها بحث، و در پایان، ویژگیهای سبکی آنها بررسی شده است.

A study of the textological and stylistic study of Mawlana’s Turkish verses

One of the debatable issues about Mawlana’s Great Divan is the presence in it of a number of Turkish verses. Some studies have been undertaken on this topic. Nevertheless, most scholars have limited themselves to the translation of those verses disregarding the textological and stylistic aspects of the ghazals containing such verses. A study of this question is thus wanting in the area of Turkish literature. In the present investigation, after making some introductory remarks, reviewing the previous research on the problem, evaluating the extent of Mawlana’s Turkish writing and his knowledge of the language, and some discussion on the frequency of Turkish poetry in the Divan, the Turkish verses and their meaning are dealt with, and the prevalence of the Turkish expressions shown. Then, under “textological study”, the most accurate manuscripts of the Divane ghazaliyate Shams, and the frequency of the Turkish ghazals in those manuscripts are indicated. In the end, the stylistic aspects of the ghazals are addressed.