پژوهشی در احوال و آثار شمس سُجاسی (بر اساس منشآت منتشرنشدۀ او)

شمس‌الدین محمد سُجاسی از شاعران و منشیان نیمۀ دوم سدۀ ششم و نیمۀ نخست سدۀ هفتم هجری است که متاسفانه اطلاعات اندکی از احوال او به ما رسیده است. از اشعارش نیز چیز زیادی بر جای نمانده است. دربارۀ او مباحث قابل طرح بسیار است. او همان کسی است که دیوان ظهیر فاریابی را جمع کرده و ظاهراً دیباچۀ دیوان نیزبه انشای اوست. این البته مساله‌ای است که مصححان دیوان ظهیر تاکنون بدان توجهی نکرده ‌اند یا به اشتباه شمس کاشی را جامع دیوان دانسته‌ اند. از دیگر آثار شمس سجاسی ظاهراً یکی هم کتاب فرائدالسلوک است که مصححان آن را بدون نام مولف منتشر کرده‌ اند. در این جستار پس از بحث دربارۀ احوال و آثار شمس سجاسی، اشعار اندکی که از او در منابع پراکنده باقیمانده معرفی شده و سپس اطلاعات مهمی که در منشآت منتشرنشدۀ او وجود دارد نقل و تحلیل شده است.

A study of the life and works of Shamse Sojasi (Based on his unpublished letters)

Shams alDin Mohammad Sojasi was one of the poets and monshis (secretaries in the chancellery) in the latter half of the 6th and the first half of the 7th centuries A.H./1213 centuries CE. Unfortunately we know very little about his lifestory. Not much of his poetry has remained either. There are a lot of matters worthy of discussion about him. He is the one who compiled Zahir Faryabi’s Divan of which the introduction was apparently written by him; this is, of course something that the editors of Zahir’s Divan have either overlooked or they may have mistaken Shamse Kashi as the compiler of Zahir’s Divan. Amongst Sojasi’s other works, one is apparently Faraid alSoluk, published anonymously by its editors. In the present study, after giving an account of the life and works of Shamse Sojasi, the small amount of his poetry that has survived in scattered sources will be presented. Then, important information from his unpublished monsha’at (letters) will be quoted and analysed