دیباچۀ مرقع شاه محمد مذهب

این مقاله با بررسی چند مرقع مهم اواخر سدۀ دهم دیباچه‌ نویسی آنها، تاریخنامه‌های هنر مرقع ‌سازی را مورد مطالعه قرار می‌دهد. یکی از این دیباچه‌ها، دیباچۀ مرقع کتابخانۀ سپهسالار، شاه محمد مذهب است که متنی مشابه آن در چند مرقع دیگر وجود دارد. این مقاله می‌کوشد تا ریشه‌های تاریخی نگارش این متن را نشان دهد. بررسی تحولات مقدمه ‌نویسی مرقعات با تکیه بر مقدمۀ مرقع شاه محمد مذهب که نسخه ‌ای دیگر از مقدمۀ میر محمد باقر پسر میر علی هروی است و نیز استفاده از اسناد دیگر این فرضیه را مطرح می ‌کند که تکرار دیباچه‌ها به اعتبار خط خوش و یا نثر متناسب و یا انتساب به یک هنرمند بزرگ در مرقعات دیگر بوده و باعث شده است نسخه‌های اساس آنها به علت اوراق شدن اغلب این مرقعات و یا دیباچه‌ها و نیز نگارش دیباچه‌های جدید و مشابه شناخته نشوند.

The prologue to Shah Mohammade Mozahheb’s album

By examining several important 16thcentury albums, this article is to address the practice of writing prologues and the history of the art of making albums. One of these prologues is the one prefixed to the Sepahsalar Library album, known as the Shah Mozahheb moraqqa’, which resembles the text of the forewords in several other albums. The article attempts to demonstrate the historical origins of the text of this prologue. Based on the introduction to Shah Mozahheb’s moraqqa’, which isanother versionofthe prologue written by Mir MohammadBaqer, son of Mir Ali Heravi, and other documents, the study of the developments in the writing of introductory notes to albums, suggests this hypothesis that the repetition of forewords in other albums, has been due to their fine calligraphy, appropriate prose style or their attribution to a great artist. This has made the identification of the original text of such prologues impossible because the pages of many of those albums and the prologue have got disarranged and new or similar introductions have been added.