بررسی اصالت نسخه‌های خطی «معارج‌‌‌ النُّبوَّة فی مدارج‌‌الفتوَّة» ‌موجود در کتابخانه‌های ترکیه

کتاب معارج ‌‌النُّبوَّة فی مدارج‌ ‌‌الفتوَّة، با موضوع سیرۀ نبوی، که در اواخر قرن نهم هجری توسط معین‌الدین فراهی هروی در هرات نوشته شده از کتاب‌های کثیر‌النسخۀ فارسی است که بالغ بر صدها نسخۀ‌ خطی از آن در کتابخانه‌ها و موزه‌های مهم جهان موجود است. در این میان تفاوت نسخه‌های موجود در ترکیه نسبت به نسخه‌های سایر مناطق، از لحاظ قدمت، بسیار محسوس و قابل‌ملاحظه است و ازآنجایی‌که کتاب‌های پرمخاطب همواره از سوی جاعلان مالکیت یا کاتبان مزور‌نویس در معرض جعل اعتبار و قدمت قرار داشته‌اند، با توجه به فاصلۀ مکانی و تفاوت زبانی میان مردم غرب آناتولی و شرق خراسان در زمان تالیف کتاب، پرسش‌هایی در زمینۀ لزوم بررسی هویت کاتبان و مالکان این نسخه‌های متقدّم ایجاد می‌شود. پاسخ به این مسائل، برای یافتن صحیح‌ترین و اصیل‌ترین الگوی متنی از این کتاب، با محوریت شناسایی علل و شیوه‌های آشنایی و انتقال اولیۀ آن به محدودۀ عثمانی، عمده هدف این پژوهش است.

an investigation of the authenticity of the manuscript copies of ma‘ārij al-nubuwwah fī madārij al- futuwwah available in turkish libraries

ma‘ārij al-nubuwwah fī madārij al- futuwwah, authored by muʿin al-dīn farāhī hirawi in herat in the late 9th/15th century, is a significant work in the field of sīrah (biography) of the prophet muhammad. the persian work has been widely circulated, with over hundreds of copies preserved in major libraries and museums worldwide. notably, there are significant differences between the copies found in turkey and those from other regions in terms of age. given that popular books have often been subject to false claims of authorship or antiquity by spurious writers and deceitful scribes, and given the geographical distance and linguistic differences between western anatolia and eastern khorasan at the book’s writing, questions arise regarding the necessity to investigate the authenticity and identities of the scribes and owners of these early copies. addressing these issues, this research aims to identify the most accurate and original text of the book. this involves focusing on the causes and processes of their initial transmission to the ottoman territories.