«گرشاه‌نامه»: تلفیق شاهنامه و گرشاسب‌نامه در برخی از دست‌نویس‌ها با توجه به توالی داستانی

شاهنامه را می‌توان به این اعتبار که شامل شرح اتفاقات از آغاز خلقت در جهان ایرانی تا پایان کار ساسانیان است، جامع‌ترین حماسۀ منظومِ ملّی تاریخی ایران دانست. اگر مبنای تاریخ‌نگاری ما شاهنامه باشد، داستان گرشاسب‌نامه مربوط به دوره‌ای تقریباً هزارساله است که از آوارگی جمشید و به‌تخت‌نشستن ضحّاک آغاز و تا پایان‌ کار ضحّاک و کمی‌ بعد از شاهنشاهی فریدون ادامه پیدا می‌کند و نزدیک به پانصد بیت از شاهنامه شرح وقایع این دوره را شامل می‌شود.وزن مشترک و به‌هم‌تنیدگی موضوعی شاهنامه و گرشاسب‌نامه باعث شده‌است که در بعضی دست‌نویس‌های شاهنامه، این دو منظومه اثری واحد در نظر گرفته‌ شوند و داستان‌های مربوط به گرشاسب‌نامه در خلال داستان‌های شاهنامه و بر اساس توالی صحیح وقایع داستانی، کتابت گردد. مقالۀ حاضر به بررسی این موضوع می‌پردازد.

“garshāhnāmeh”: the incorporation of garshāsbnāmeh’s couplets into afew of the shāhnāmeh’s mss in accordance with the sequence of the tale

because the shāhnāmeh includes the accounts of the happenings in greater iran from the beginning of creation all through to the end of the sāsānid reign, it can be regarded as iran’s most comprehensive nationalhistorical epic poem. if the shāhnāmeh is to be the basis of our historiography, then the story of the garshāsbnāmeh is related to a nearly one thousandyearperiod beginning with jamshid’s wanderings and zahhāk’s accession to the throne and continuing to the end of his rule and freydūn’s reign shortly after. therefore, it includes almost five hundred verses taken from the shāhnāmeh that cover the events of that period.the identical meter of both poems and the topical interrelatedness of the two have led to the assumption that they are one and the same work. as a result, certain accounts from the garshāsbnāmeh have been interpolated and copied in the shāhnāmeh in the correct order of the events.the present article addresses this issue.