اربعین‌نگاری صوفیان : بررسی و تصحیح اربعینات منظوم از قطب محیی کوشکُناری

اربعین‌نویسی از سنّت‌های کهن حدیث‌نگاری است که به دلیل اجر معنوی و ترویج آموزه‌های دینی از دیرباز میان دانشوران عالم اسلام شایع بوده است. صوفیان نیز که آداب و عقاید خود را به کتاب و سنّت مستند می‌کردند، همواره به این نوع از حدیث‌نگاری توّجه داشته‌اند. مقالۀ حاضر، پس از بررسی اجمالی سیراربعین‌نگاشته‌های صوفیانه تا سدۀ نهم هجری، به مجموعۀ سه اربعینِ پیوستۀ مرسل (موسوم به اربعینات)، همراه با ترجمۀ منظوم آنها از قطب‌الدین محمّد بن محیی، می‌پردازد که توسّط یکی از مریدان و در زمان حیات قطب محیی کتابت شده است. پس از بیان اهمیّت اربعینات و پیوند آن با دیگر اثر قطب محیی، یعنی مکاتیب، متن مصحَّح اربعینات براساس تنها نسخۀ در دسترسِ آن ارائه، و احادیث به منابعشان (صحیحین) مستند شده‌است.

sufi arba’in-negāri (compiling 40 traditions): examination and correction of the arba’iniyāt composed by qotb al-din mohyi of kūshkenār

because recording arba’in, an old practice in the compiling of traditions, is believed to yield spiritual rewards and promulgate religious teachings, it has been widely practiced among the scholars throughout the muslim world. sufis, who substantiated their views by quoting from the qor’an and sonna, paid great attention to this kind of recording traditions (hadith negāri).the present article first examines the development of writing sufi arba’ins up until the 9th h/15th  century, and then attends to the three arba’ins (called arba’iniyāt) compiled together and with no mention of their relaters along with a versified translation by qotb aldin mohammad b. mohyi , this all scribed by of one of his disciples during his lifetime. after stating the importance of the arba’iniyāt and its connection with qot aldin’s other work, makātiib, we present the amended text of the arba’iniyāt based on its sole manuscript, and then document the traditions (ahadis) by citing their original sources, sahihayn (the two principal hadith compilations).