گزارشی نویافته از پیوند رستم با خاندان کیانیان

یکی از موضوعات قابل توجّه در بررسی سرگذشت رستم زال، تعدّد ازدواج‌های‌ اوست که در ایران یا سرزمین‌های بیگانه روی داده است. از جمله گزارش‌های مهم دربارۀ ازدواج رستم، پیوند او با دختری از خانوادۀ پادشاهان کیانی است که در برخی متون تاریخی به اختصار و موجز از آن یاد شده است. در ادب حماسی ایران، از این ازدواج دو روایت جداگانه در دست است: یکی داستان ازدواج رستم با خواهر کی‌قباد که تفصیل آن در بعضی طومارهای نقّالی شاهنامه آمده و دیگری وصلت این قهرمان با خواهر ‌کاووس، که کمتر به آن توجّه شده است. روایت اخیر به دست شاعری ناشناس در دوره‌ای که نمی‌توان تاریخ دقیق سرایش آن را تعیین نمود به نظم درآمده و در یکی از دست‌نویس‌های شاهنامه کتابت شده است. در این مقاله نخست گزارش منظوم چگونگی ازدواج رستم با خواهر کی‌کاووس را می‌آوریم و سپس به بررسی و تحلیل آن می‌پردازیم.

A newly found report on Rustam’s wed with the Kianid House

One of the interesting topics in studying the lifestory of Rustam, son of Zāl, is his multimarriages in Iran or in foreign lands. An important account regarding his marriage is his matrimonial relation with a girl from a royal Kianid house, briefly mentioned in certain historical sources. Of this marriage, two separate versions have been reported in Iran’s epic literature. One is the story of Rustam marrying Kay Qubād’s sister extensively depicted in some of the narrational scrolls of the Shahnameh. The other version, receiving little attention, is the hero’s marriage with Kāvus’s sister. The latter account has been versified by an anonymous poet in an unspecified period and scribed in one of the manuscripts of the Shahnameh. In the present article, we first recount the versified report of how the marriage of Rustam with Kay Kāvus’s sister took place, and then we examine it.